Aardrijkskunde

3. Endogene processen en plaatgrenzen

Gegeven door:
Richard Mozes
Beschrijving Begrippen Examenvragen

Deze video zal gaan over de endogene processen van de aarde. Endogene processen zijn processen die zich binnen in de aarde afspelen. De drie belangrijkste gevolgen van deze endogene processen zijn het ontstaan van vulkanen, bergen en aardbevingen. Je zult eerst moeten weten hoe de aarde is opgebouwd voordat je deze drie processen kunt begrijpen. Grof gezegd bestaat de aarde uit 4 delen. In deze video met uitleg voor aardrijkskunde zullen we dieper ingaan op deze vier delen.

Aardkorst

De dunne buitenste schil van de aarde, die bestaat uit continentale en oceanische korst

Continentale korst

De continentale korst is een deel van de aardkorst dat onder het land ligt

Oceanische korst

Aardkorst op de bodem van de oceaan zonder de granietlaag die de continenten vormt. Deze bestaat vooral uit basalt

Divergentie

Bij een divergente plaatbeweging, bewegen twee aardplaten uit elkaar. Hierdoor ontstaat er een gat in de aardkorst, waardoor nieuw magma omhoog komt. Wanneer dit afkoelt en stolt, wordt er op deze manier nieuwe aardkorst gevormd

Convectiestromen

Convectiestromen zijn stromingen die bestaan uit vloeibaar, taai plastisch gesteente uit de mantel van de aarde

Binnenkern

De binnenkern van de Aarde is een vaste bol met een straal van ongeveer 1220 km in het midden van de Aarde, gelegen op 5110 tot 6370 kilometer diepte

Buitenkern

De buitenkern of bovenkern is een zone in het binnenste van de Aarde die zich bevindt tussen de 2900 en 5100 km diepte

Tektonische platen

Een tektonische plaat of tektonische schol is een stuk van het oppervlak van de Aarde dat als één geheel beweegt

Transvergentie

Dit betekent dat de aardplaten alleen maar langs elkaar schuren. Hierdoor ontstaat er geen vulkanisme, maar is er wel kans op aardbevingen

Vulkaan

Een vulkaan is een opening in het oppervlak van een planeet waar gesmolten gesteente (magma), gas en brokstukken van vast gesteente door naar buiten komen

Endogene processen

Processen die zich binnen de aarde afspelen

Subductie

Het wegduiken van oceaanbodem in de mantel

Lithosfeer

De vaste, koele buitenkant van de aarde is opgebouwd uit platen die ten opzichte van elkaar bewegen. De lithosfeerplaat omvat zowel de aardkorst als het bovenste deel van de aardmantel

Graniet

Een stollingsgesteente met relatief grote kristallen, ontstaan door langzame afkoeling van magma in de kern van een gebergte

Asthenosfeer

Een plastische gesteentelaag die zich bevindt onder de harde buitenkant van de aarde

Aardkern

Het binnenste deel van de aarde. Hier ontstaat warmte

Basalt

Een stollingsgesteente met kleine kristallen, die zijn ontstaan door snelle afkoeling van magma dat aan de oppervlakte uitvloeit

Aardmantel

Het deel van de aarde waar de aardkorst op drijft

Platentektoniek

Platentektoniek is een geologisch verschijnsel waarbij delen van de aardkorst ten opzichte van elkaar verschuiven. Hierdoor kunnen aardbevingen ontstaan

Convergentie

Bij een convergente plaatbeweging schuiven twee aardplaten naar elkaar toe en botsen op elkaar. Op het moment dat beide aardplaten continentale aardplaten zijn, duwen ze elkaar waar ze elkaar raken omhoog

Gebruik de atlas.

Banff National Park ligt in Canada ten westen van Calgary. Het park maakt deel uit van een groot plooiingsgebergte.

Geef:

  • de naam van dit grote plooiingsgebergte;
  • de naam van de plooiingsfase waarin dit grote plooiingsgebergte is gevormd.


B1. Samenhangen en verschillen op regionaal niveau

B2. Samenhangen en verschillen op aarde