In deze video voor NaSk 1 worden verschillende soorten schakelingen uitgelegd. Je leert hier hoe ze van elkaar verschillen en waarom het belangrijk is dat je weet wat voor schakelingen je in de elektriciteit gebruikt. We laten in een serieschakeling en een parallelschakeling zien hoe de stroomsterkte (ampère) en spanning (volt) zich verdelen. Ook vertellen we over de voor-, en nadelen van deze schakelingen. Je kunt deze uitleg goed gebruiken om te leren voor het NaSk examen, toetsen en/of SE's.
3. Serie-, en parallelschakelingen
Gegeven door:
Rafal Wietsma
Beschrijving
Begrippen
Elektriciteit
In de volksmond vaak stroom genoemd, is een begrip uit de natuurkunde waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen statische elektrische ladingen en bewegende elektrische ladingen (stroom).
Spanningsbron
Apparaat dat tussen twee punten (= polen) een bepaalde spar zet. Een spanningsbron brengt elektronen in beweging (= elektriciteit) tussen de polen en geeft ze energie mee. Met welke kracht de elektronen in beweging worden gebracht, wordt spanning genoemd, uitgedrukt in Volt. Voorbeelden van spanningsbronnen: batterij, accu en stopcontact (230 Volt).
Ampère
De ampère is de eenheid van stroom, net zoals de meter de eenheid van lengte is. De definitie van de ampère is gebaseerd op een bijzonder natuurkundig verschijnsel: rond een stroomdraad heerst een magneetveld. Hoe sterker de stroom, hoe sterker het magneetveld.
Volt
Volt geeft de hoeveelheid spanning aan. Een batterij geeft bijvoorbeeld 1,5 Volt en uit het stopcontact komt 230 Volt in Nederland. Een enkele Volt is als een stroom van één Ampère één Watt aan energie in warmte omzet.
Stroomsterkte
Zoals de naam al zegt, geeft deze aan hoe 'sterk' de stroom is, oftewel hoeveel lading (dus hoeveel elektronen) er eigenlijk elke seconde door een draad heen bewegen.
Ampèremeter
Is een meetinstrument om de sterkte van een elektrische stroom te meten. De sterkte van een elektrische stroom wordt uitgedrukt in ampère, vandaar de voorheen gangbare naam ampèremeter.
Spanning
De spanning geeft aan hoeveel energie het voor de elektronen kost om van een bepaald punt in een stroomkring naar een ander bepaald punt te bewegen (bijvoorbeeld door de gloeidraad van de lamp heen).
Schakeling
Een schakeling is schematische tekening van een stroomkring.
Serieschakeling
Bij een serieschakeling zijn de lampen achter elkaar aangesloten zodat de stroom van de ene naar de andere wordt doorgegeven. Bij onderbreking van een van de componenten zal er dus helemaal geen stroom meer door alle componenten kunnen stromen.
Parallelschakeling
Bij een parallelschakeling zijn de lampen naast elkaar op dezelfde spanning aangesloten. Ze kunnen ieder afzonderlijk stroom trekken. Indien er een lamp defect is blijven de andere toch nog branden.
C.1 Stroomsterkte, spanning en schakelingen
1. Stroomsterkte
2. Spanning
3. Serie-, en parallelschakelingen
C.2 Vermogen en weerstand
C.3 Samenvatting elektrische energie
