4. Het schrijfdoel

Samenvatting voor Nederlands - Het schrijfdoel

Het doel van je tekst, dus wat je met je tekst wilt bereiken, bepaalt wat je schrijft maar ook hoe je de tekst schrijft. Een kaartje aan je oma om te bedanken voor een cadeautje heeft een ander doel dan een mail aan de docent Engels waar je vraagt om uitstel voor de inleverdatum van je leesverslag.

Bij je examen kun je een opdracht krijgen om een brief te schrijven, of een artikel, een e-mail of een reclametekst. Elke tekst heeft een eigen doel. 

Een doel kan zijn: informeren, amuseren, reclame maken of informatie vragen.

Invultekst

Je kunt die gegevens verzamelen met een invultekst, zoals een bestelbon, een enquête of een inschrijfformulier. 

Een paar tips voor het schrijven van een invultekst:

• Houd de vragen in je invultekst zo eenvoudig mogelijk. 
• Geef duidelijk aan wat er van de invuller wordt verwacht: invullen, aankruisen, omcirkelen enzovoort. 

Veel invulteksten bestaan uit twee delen: een begeleidend briefje en een lijst met vragen. In het briefje leg je uit wat de bedoeling van de vragenlijst is. Dat is het meest overzichtelijk. 

Zo schrijf je een briefje bij een invultekst 

- Begin met een aanhef. Bijvoorbeeld: Beste leerlingen of Geachte wijkbewoners. 

- Leg in het briefje uit:

A wat het doel is van de invultekst;

B wat de invuller daaraan heeft (als dat niet vanzelf spreekt); 

C hoe de ingevulde tekst ingeleverd of opgestuurd kan worden. 

- Sluit het briefje af met een groet en je naam. 

Toon en publiek

De toon (de manier waarop je schrijft) moet bij je publiek passen. Als je chat met een vriend of vriendin, kies je een informele toon: Heej, zeg es, hoe ... 

Als je een zakelijke brief schrijft aan een instantie of bedrijf, kies je een formele toon: Geachte heer, kunt u me vertellen hoe... 

Zo houd je rekening met je publiek 

- Schrijf formeel als er een behoorlijk leeftijdsverschil is en een afstandelijke relatie.

- Schrijf informeel als er weinig leeftijdsverschil is en een vriendschappelijke relatie.

- Vraag je in twijfelgevallen af wat voor toon de ander het prettigst zal vinden. Maar schrijf liever te beleefd dan niet beleefd genoeg. In de examenopdracht staat meestal een aanwijzing voor de toon.

Overtuigen/overhalen

Dat is het doel van je tekst en dat betekent dat je hem redenen moet geven, waarom hij ‘ja’ zal zeggen op de vraag of hij meewerkt aan jouw interview. De toon van je mail is formeel en persoonlijk (je wilt hem met persoonlijke redenen overtuigen: je vindt hem geweldig en interessant).

In je schrijfplan bepaal je hoe je dat aanpakt. Je zult dus in je mail zinnen gebruiken, als:

Ik zou het fantastisch vinden als u zou willen meewerken aan….

Ik houd ontzettend veel van vogels en ben ook een echte liefhebber, net als u

Naar mijn mening heeft u een geweldig beroep!

Je let dus goed op de inhoud en op de toon van je e-mail, om je doel te bereiken!