4. Overmaat

Samenvatting voor Nask - Overmaat

Overmaat betekent in de scheikunde eigenlijk hetzelfde als in het dagelijks leven. Als er een stof te veel aanwezig is.

Wat is overmaat?

Overmaat betekent in de scheikunde eigenlijk hetzelfde als in het dagelijks leven. Als er een stof te veel aanwezig is.

Laten we met een voorbeeld beginnen over overmaat zodat je er een beter beeld van krijgt. Stel dat 1 gram waterstof reageert met 8 gram zuurstof tot 9 gram water.

Dit is een kloppende reactievergelijking met precies de juiste massa’s.

Maar stel nou dat we 2 gram waterstof laten reageren met 8 gram zuurstof? Ontstaat er dan ook 10 gram water?

Nee! Er ontstaat dan net zoals net gewoon 9 gram water. Dat komt doordat waterstof in overmaat aanwezig is. We weten namelijk dat 1 gram waterstof reageert met 8 gram zuurstof. We hebben in dit geval 2 gram waterstof, maar nog steeds maar 8 gram zuurstof. Dus 1 gram waterstof reageert met 8 gram zuurstof, dan ontstaat er 9 gram water. En dan blijft er nog 1 gram waterstof over, deze gram waterstof kan niet meer met de zuurstof reageren, want de 8 gram zuurstof die we hadden heeft al gereageerd met de andere gram waterstof. Dus deze gram waterstof is in overmaat aanwezig. Dat is wat overmaat inhoudt.

Stappenplan overmaat

Nu is het tijd om te bespreken hoe je op basis van een gegeven massaverhouding kunt bepalen welke stof in overmaat aanwezig is. Dat doe je met behulp van het volgende stappenplan: 

1. Op basis van de gegeven massaverhouding stof 1 : stof 2 bepaal je welke stoffen er van toepassing zijn voor deze vraag.

2. Bereken de hoeveelheid van stof 1.

3. Bereken met behulp van de gegeven massaverhouding de hoeveelheid van stof 2 die aanwezig hoort te zijn.

4. Bereken de hoeveelheid van stof 2 die daadwerkelijk aanwezig is..

5. Vergelijk de hoeveelheid uit stap 3 en stap 4 met elkaar.