Verschillen in klimaat tussen Spanje en Nederland
Met deze video leren we over de klimaatverschillen in Europa, en in het speciaal over het klimaatverschil tussen Nederland en Spanje en de invloed daarvan op het bestaan. Gebruik onze uitlegvideo, examenvraag, begrippenlijst en samenvatting. Dan is het bijna onmogelijk om nog een onvoldoende te halen.
Europa
Eerst even Europa in het algemeen. De verschillen in klimaat in de vele landen zijn groot.
De oorzaken of invloeden van deze verschillen zijn:
1. De zeeën die Europa deels omsluiten (de Oostzee, Noordzee, Atlantische Oceaan, de Middellandse zee)
2. De bergen (zoals de Alpen en de Pyreneeën
3. Het Noordpoolgebied;
4. De depressies (ofwel lagedrukgebieden) vanuit de Atlantische Oceaan en de Noordzee.
Nederland en Spanje hebben een zeer verschillend klimaat. Dat is logisch, omdat ze een zeer verschillende ligging hebben. Klimaat wordt beïnvloed door weer, en weer door geografische ligging.
Klimaat Nederland
Het klimaat in Nederland, met z'n vele depressies, wordt voornamelijk beïnvloed door de ligging aan de Noordzee en de invloed van de Atlantische Oceaan met z'n zuidwester stormwinden.
Nederland heeft een gematigd zeeklimaat, maar hoe meer je naar het zuidoosten gaat, hoe minder invloed van de Noordzee er is. Richting Duitsland verandert het in een gematigd landklimaat. Er zijn meestal geen lange perioden van droogte. Er valt het hele jaar door neerslag.
En het verschil in temperatuur tussen winter en zomer is gemiddeld niet waanzinnig groot.
Alles bij elkaar: een gematigd zeeklimaat.
Klimaat Spanje
In Spanje is het anders. Dat is niet zo raar, want Spanje ligt heel anders, is stukken groter en kent veel verschillende regio's. Die regio's hebben elk voor zich al een verschillend klimaat.
De redenen:
--Verschillende Berggebieden
--Ontbreken van waterrijke gebieden in het binnenland
--De Middellandse Zee aan de Oostkust
--De Atlantische Oceaan in het Noorden en Westen
De klimaten die daar voorkomen
1. Zeeklimaat, in het Noordwesten bij de Oceaan
2. (Gematigd) Landklimaat, vinden we in het Centrale binnenland
3. Mediterraan klimaat, in de kustgebieden, het Zuidoosten en op de eilanden in de Middellandse Zee
4. Hooggebergteklimaat, in de bergachtige gebieden, bijvoorbeeld in de Sierre Nevada, waar zelfs eeuwige sneeuw ligt
5. Droogklimaat, in een deel van het Zuidoosten.
Dit zijn dus ook de klimaatgebieden van Spanje.
De zomers kunnen in sommige delen heel droog en warm zijn, bijvoorbeeld in het centrale binnenland, met hittegolven boven de 40 graden C. Terwijl de winters in Spanje vrij koud kunnen zijn, door de berggebieden en het ontbreken van de Middellandse zee-invloed in sommige gebieden.
Topografie Spanje
Je moet voor je examen ook een aantal steden, gebergten en rivieren van Spanje weten te liggen. Dat heeft weinig met klimaat te maken, maar het is soms wel handig om te weten
We nemen ze hier even door.
In het uiterst Noorden liggen de plaatsen La Coruna, Bilbao (van het beroemde kunstmuseum) en het prachtige San Sebastian. Meer in het binnenland daaronder vind je Pamplona, bekend van het jaarlijkse stierenrennen in de straten. Iets zuidelijker ligt Zaragoza, op vier na de grootste stad, 200 m boven de zeespiegel, aan de rivier de Ebro. Die stroomt naar de Middellandse Zee. Daar treffen we wat Noordelijker, aan de Costa Brava, de toeristenplaats Barcelona. We zakken af langs de kust tot in het mooie Valencia, en vervolgens toeristen fabriek Alicante. Nog zuidelijker vinden we de havenplaats Almería, met een eind noordelijker de Sierra Nevada, met z'n eeuwige sneeuw dus. Daar ligt ook Granada, beroemd van het beroemde fort Alhambra; in de middeleeuwen gebouwd door Islamitische Noord Afrikanen. Snel terug naar de Zuidkust waar we bij Malaga, bekend van het vliegveld, richting Sevilla gaan; een gezellige studentenstad, in de braadpan van Spanje gelegen, een van de heetste steden van Europa. Op naar het noorden, waar we via Toledo, met z'n kathedraal aan de rivier de Taag, die door Portugal de Oceaan instroomt, tenslotte uitkomen bij de hoofdstad, midden in Spanje: Madrid! Vergeet ook het dwergstaatje Andorra niet, in het gebergte de Pyreneeën in het uiterste noorden en de rots van Gibraltar, nog steeds een Overzees Gebied van Groot Brittannië, in het uiterste zuiden van Spanje. Tenslotte is er nog het Cantrabisch gebergte en het Castilliaans scheidingsgebergte.
Invloed van het weer en klimaat op het dagelijks leven
Omdat het in Spanje een stuk zonniger en warmer is dan in het regenachtige en koelere Nederland, speelt het leven zich in Spanje een stuk meer buitenshuis af. Ook het werk. De toeristenindustrie is een belangrijke bron van inkomsten. De Noordoostelijke provincie Catalonië, met Barcelona en de Costa Brava, is het meest toeristisch en welvarend. Velen daar willen zich dan ook afscheiden van Spanje. Ook Tuinbouw, fruit- en olijventeelt zijn belangrijke bronnen van inkomsten.
Vegetatie
Ook de planten en bomen, ofwel de vegetatie, heeft zich in Spanje en Nederland aangepast aan het klimaat en weer. In Spanje zie je veel cactussen en palmen in het Zuiden; ze hebben minder water nodig dan de loofbomen in Nederland. In het Noorden van Spanje vind je ook loofbossen, zoals eiken en beuken. Er zijn ook veel naaldwouden.
Spanje heeft door de droogte regelmatig last van bosbranden, in tegenstelling tot het vochtige Nederland.
Landbouw
Het woord landbouw is een verzamelbegrip. Hieronder vallen
- akkerbouw
- tuinbouw
- bosbouw en
- veeteelt
Het zijn allemaal mogelijke bronnen van inkomen, net zoals visserij.
Natuurlijk worden er ook producten in de tuinbouw en akkerbouw voor eigen consumptie verbouwd. Ze heten dan voedselgewassen. Als het niet voor eigen consumptie verbouwd wordt heten ze handelsgewassen. Dit is veevoeder bijvoorbeeld, of gewassen voor biobrandstof of industriegrondstof.
Uiteraard is er ook verschil in bodemgebruik tussen Nederland en Spanje. Ze hebben sowieso een tamelijk verschillende bodem. Spanje is droog en bergachtig, Nederland is vlak en vochtig. Nederland is bovendien klein en moet woekeren met de grond die ze heeft. Nu onderscheidt men twee soorten landbouw, dat wil zeggen: twee manieren om de bodem te gebruiken:
- Intensieve landbouw
Er wordt geprobeerd om met de factoren
- natuur (grond en groeimogelijkheden, beïnvloeding door kunstmest bijvoorbeeld),
- arbeid (menselijke arbeidskracht) en
- kapitaal (machinerieën)
zo veel mogelijk opbrengst per vierkante meter te scoren; zo veel mogelijk op een klein oppervlak te verbouwen.
- Extensieve landbouw
Hier wordt juist weinig relatief geïnvesteerd in de factoren arbeid en kapitaal. Beide manieren worden zowel in Spanje als Nederland gebruikt, alleen in het ene net iets anders dan in het andere.
Landbouw in Nederland
Door z'n klimaat en weer zijn de omstandigheden in Nederland relatief minder geschikt om in de buitenlucht te verbouwen. Ja, aardappelen, uien, sommige granen en suikerbieten. Door het vlakke land kan er goed met machines en weinig mensen handarbeid worden gewerkt. En kunstmest. Behoorlijk intensief. Ook fruitbomen hebben we buiten, zoals in de Betuwe en Limburg. Ook bij het verbouwen van appels, peren, kersen en pruimen wordt sterk gemechaniseerd geplukt.
Maar de meeste landbouw in Nederland vindt in kassen plaats. Ook wel glasbouw genoemd. Dit is een zeer intensieve landbouw-vorm. De omstandigheden in de kassen kunnen worden aangepast, er kan een kunstmatig klimaat worden gecreëerd, dag en nacht, met verwarming en lampen en kunstmest. Het Spaanse klimaat kan worden nagebootst, bijvoorbeeld om op de wereldmarkt te kunnen concurreren met tomatenteelt. Maar ook bloemen zijn een belangrijk exportproduct. Het nadeel hiervan is dat deze verwarming veel energie kost en ten koste gaat van het milieu. Er is veel uitstoot van CO2 en dit versterkt het broeikaseffect. Je kán echter duurzaam produceren door bijvoorbeeld restwarmte uit de industrie, die anders de lucht in wordt geblazen, te gebruiken voor je kasverwarming.
Landbouw in Spanje
In Spanje ligt de nadruk juist meer op de extensieve landbouw. Dure machinerieën zijn minder geschikt om het bergachtige land te bewerken. Er wordt relatief meer met menselijke arbeidskracht gewerkt. Veel landbouw kan in de buitenlucht plaatsvinden, maar door de sterke zon en droogte is dat soms juist lastig. Je ziet dat, waar we in Nederland kassen gebruiken, Spanje juist de uitgestrekte overdekte groente- en fruitvelden meer gebruikt. Tomaten zijn een sterk exportproduct. Daarnaast zijn er veel olijfboomgaarden voor de olie, en druiven voor de wijn. Natuurlijk heeft Spanje ook veel citrusvruchten als sinaasappels, citroenen en mandarijnen. Spanje is er de grootste Europese producent van. Ook verbouwen ze aardappelen, mais, tabak en katoen.
Een ander verschil met Nederland is dat het water voor de landbouw in Spanje vaak onttrokken moet worden aan de grond. De rivieren staan een groot deel van het jaar droog. Verdroging en verwoestijning zijn er de lastige gevolgen van. In Spanje zijn de irrigatietechnieken daarom sterk ontwikkeld.
