Samenvatting voor bedrijfseconomie - Structuur en beëindiging organisatie 

BV of NV

Een BV en een NV lijken in veel dingen op elkaar. Zo is het een rechtspersoon, en is het dus als organisatie aansprakelijk voor schulden en andere verplichtingen. Er is een scheiding tussen de leiding en het eigendom, aangezien er dus aandeelhouders zijn die een directie kunnen aanstellen of ontslaan, waarbij die directieleden dus zelf geen aandelen hoeven te bezitten. De continuïteit van een BV of NV is vrij zeker, aangezien de aandeelhouders en de leiding dus relatief makkelijk vervangen kunnen worden.

Wat is het verschil tussen een BV en een NV?

Het verschil tussen de twee zit ‘m in het volgende. Bij een Besloten Vennootschap staan de aandelen op naam van de bezittende aandeelhouder. Er is dan een aandeelhoudersregister waarin staat opgeschreven wie welke aandelen bezit. Als iemand zijn of haar aandelen verkoopt, dan moet dit door een notaris worden aangepast in het aandeelhoudersregister. Het is dus mogelijk om je aandelen te verkopen, maar dit hier zitten wel redelijk wat kosten en moeite aan verboden. Je kunt je aandelen dus niet zomaar aan iemand verkopen; vaak hebben de andere aandeelhouders namelijk ook het recht om ze over te kopen voordat je ze aan een buitenstaander aanbiedt. Een BV heeft daardoor doorgaans ook niet tientallen aandeelhouders, al mag dat wel.

Bij een Naamloze Vennootschap zit dat anders. Hierbij staan de aandelen niet op naam. We spreken dan van aandelen aan toonder. De NV verkoopt dus een deel van het eigendom in de vorm van aandelen in ruil voor geld. Degene die een aandeel heeft gekocht heeft daar dan een bewijs van, en kan dat aandeel heel makkelijk weer doorverkopen. Zo kunnen er dus gemakkelijk duizenden aandeelhouders zijn. Dit geeft ook de mogelijkheid om heel veel eigen vermogen te hebben, omdat je dus als bedrijf aandelen aan heel veel mensen kunt verkopen in ruil voor geld, en dat geld is dan het eigen vermogen van de NV. Een NV is dus verschillend van een BV omdat de aandelen niet op naam staan en vrij verhandelbaar zijn, waardoor een NV ook makkelijk een veel groter eigen vermogen kan aantrekken. 

Organen binnen een organisatie

We weten ondertussen dat een organisatie verschillende rechtsvormen kan hebben, en dat die rechtsvormen van elkaar kunnen verschillen in wie het eigendom of de zeggenschap heeft, en wie de leiding over de bedrijfsvoering heeft. Daarbij zijn er verschillende organen binnen de organisaties die van belang zijn.

Een orgaan is dan een onderdeel van het bedrijf, zoals het bestuur. Het is hierbij voornamelijk van belang dat je het verschil begrijpt tussen eigendom, dus wie de eigenaar is van het bedrijf, zeggenschap, dus wie er uiteindelijk bepaald wat er gebeurt, en leiding in dagelijkse bedrijfsvoering. 

Bij een eenmanszaak en een vof zijn de eigenaren ook degenen die het bedrijf leiden in de dagelijkse bedrijfsvoering, dus dat is simpel, eigendom, zeggenschap en leiding liggen allemaal bij dezelfde personen. We noemen deze mensen doorgaans gewoon de eigenaren, dus we spreken niet van een bestuur of directie.

Bij een stichting ligt zowel de zeggenschap als de leiding bij dezelfde personen, namelijk het bestuur. Een stichting heeft echter geen eigenaren! Niemand heeft officieel het eigendom van een stichting. Een vereniging heeft net zoals een stichting ook geen aandeelhouders; er is dus niemand eigenaar van een vereniging. De dagelijkse bedrijfsvoering wordt bij een vereniging uitgevoerd door het bestuur, net zoals bij een stichting. Echter ligt de zeggenschap bij de Algemene Ledenvergadering, dus de leden die naar die vergadering komen bepalen uiteindelijk wat er gebeurt, dus ook welk bestuur er zit. 

Organen bij een BV of NV

Bij een BV of NV is er nog een extra orgaan, namelijk de Raad van Commissarissen. Het eigendom ligt bij de aandeelhouders. Elke aandeelhouder is dus in meer of mindere mate eigenaar van het bedrijf. Het orgaan waar de zeggenschap ligt is de Algemene vergadering Aandeelhouders, afgekort AvA. Op deze vergadering worden dus de belangrijke beslissingen genomen door de aanwezige aandeelhouders. Hier wordt ook een directie benoemd. Met een directie of bestuur bedoelen we eigenlijk gewoon hetzelfde; er zijn minimale verschillen, maar die hoef je niet te kennen.

Deze directie heeft de leiding over de dagelijkse bedrijfsvoering, dus deze maakt van dag tot dag de belangrijke beslissingen. Er kan namelijk niet elke dag een algemene vergadering van de aandeelhouders zijn. Als deze leiding het niet goed doet, dan komen de aandeelhouders bij elkaar in een vergadering, en dan kunnen ze de directie weer ontslaan en een nieuwe kiezen.

Bij een BV of NV is het ook gebruikelijk dat er een Raad van Commissarissen benoemd wordt. Dit is een orgaan dat toezicht houdt op de directie en zo nodig advies uitbrengt aan die directie. Deze kan dan ook verslag doen over de directie aan de aandeelhouders. Deze Raad van Commissarissen wordt ook benoemd op de AvA. Best een gedoe nog allemaal dus! 

Beëindiging van organisaties

Bij organisaties die geen rechtspersoon zijn, dus een eenmanszaak of een vof, kunnen er veel verschillende redenen zijn voor de beëindiging van het bedrijf. Vooral voor een eenmanszaak is het voortbestaan onzeker, omdat dit dus allemaal afhankelijk is van één persoon. Bij een vof zou de continuïteit nog wel gewaarborgd kunnen worden als er één iemand wegvalt, want dan kunnen de andere eigenaren het eventueel opvangen. 

Veelvoorkomende redenen die de voortbestaan in gevaar kunnen brengen zijn: 

1. Arbeidsongeschiktheid van de eigenaar, door bijvoorbeeld ziekte. 
2. Of het niet kunnen vinden van opvolging. Als de eigenaar van een eenmanszaak, of de eigenaren van de vof, met pensioen gaat en geen opvolger kan vinden, dan zit er niks anders op dan het bedrijf te beëindigen. 

Mocht dit het geval zijn, dan worden alle eigendommen van de onderneming, ook wel activa genoemd, verkocht, en worden alle schulden, indien mogelijk, afgelost. 

Faillissement

Dit zijn dus gevaren die voornamelijk gelden voor een eenmanszaak en een vof, en veel minder voor een BV, NV, vereniging of stichting, omdat die een rechtsvorm zijn. Maar, een gevaar dat elk bedrijf loopt is dat van faillissement. Dit betekent simpelweg dat een bedrijf de rekeningen niet meer kan betalen. Mocht een bedrijf failliet lijken te gaan, dan kan er nog een poging gedaan worden om dit te redden door middel van iets wat we met een duur woord surseance van betaling noemen.

Surseance van betaling

Met surseance vraag je uitstel van betaling bij de rechtbank. Je hebt dus schulden die je eigenlijk nu zou moeten terugbetalen, maar vraagt of je hier uitstel voor mag krijgen. De rechtbank zal je dit enkel geven als er wordt beoordeeld dat de betalingsproblemen van korte duur zijn en dat faillissement voorkomen kan worden door uitstel. Mocht iedereen, dus de schuldenaar, schuldeiser en de rechtbank, het er over eens zijn dat uitstel van betaling faillissement kan voorkomen en dat de schulden daarmee in de toekomst alsnog afbetaald kunnen worden, dan kan surseance van betaling toegekend worden en daarmee het bedrijf in leven gehouden worden. 

Is de situatie uitzichtloos en surseance van betaling niet mogelijk? Dan zal het bedrijf alsnog faillissement moeten aanvragen bij de rechtbank. Als er dan wordt besloten dat faillissement inderdaad de enige uitweg is, dan zal er een curator worden aangewezen door de rechter. Deze curator zorgt ervoor dat zoveel mogelijk bezittingen van het bedrijf verkocht worden en het resulterende geld bij de juiste schuldeisers terecht komt.

Gevolgen van een faillissement

Het faillissement kan dus grote gevolgen hebben voor de stakeholders (belanghebbenden), zijnde de schuldeisers, investeerder, werknemers en klanten. Schuldeisers zullen hopen zoveel mogelijk terug te krijgen via de curator en klanten, die bijvoorbeeld een aanbetaling hebben gedaan kunnen zich ook melden als schuldeiser, in de hoop nog wat terug te kunnen krijgen. Doorgaans staan deze namelijk achterin de rij. Ook zal de curator zo snel mogelijk de arbeidsovereenkomsten van de werknemers beëindigen. 

Goed, ondernemen kan dus super spannend en leuk zijn, maar helaas worden de meeste organisaties binnen een paar jaar beëindigd, door verschillende redenen. Maar, laat je dat vooral niet tegenhouden! Meestal is het wél proberen beter dan het niet proberen.