Biologie

1. Overerving van eigenschappen

Gegeven door:
Margot Morssinkhof
Beschrijving Begrippen Examenvragen

In deze video gaan we het hebben over de overerving van genetisch bepaalde eigenschappen en hoe DNA daarmee je eigenschappen bepaald. De eigenschappen zijn gecodeerd in je genen, die bestaan uit de genetische informatie die je mee hebt gekregen van je ouders. Meer weten? Bekijk dan deze online kennisclip voor biologie!

Allel

Een bepaalde variant van een gen

Cel

Kleinste levende delen waaruit lichaam is opgebouwd

Celkern

Regelt alles in de cel en bevat DNA

DNA

Bevat de erfelijke informatie van een organisme

Dominant

Wanneer er maar één van de allelen tot uiting komt, is dat allel dominant (bij een heterozygoot organisme)

Fenotype

De waarneembare eigenschappen van een individu

Gen

Deel van de chromosoom met de informatie voor één erfelijke eigenschap

Genexpressie

De manier waarop de erfelijke informatie tot uiting komt

Genotype

De erfelijke informatie in het DNA

Heterozygoot

Een organisme is heterozygoot voor een bepaalde eigenschap wanneer deze wordt vertegenwoordigd door twee verschillende allelen

Homozygoot

Een organisme is homozygoot voor een bepaalde eigenschap wanneer deze wordt vertegenwoordigd door twee dezelfde allelen

Locus

De plaats op een chromosoom waar zich een gen bevindt

Recessief

Een genetische eigenschap is recessief wanneer er op de overeenkomstige locus een dominant allel aanwezig is. Het komt dan niet tot uiting in het fenotype

Marieke en haar vader werkten mee aan een wetenschappelijk onderzoek naar dyslexie en erfelijkheid, uitgevoerd door de Radboud Universiteit Nijmegen. Nadat met leestests was vastgesteld dat zowel Marieke als haar vader dyslexie hadden, werd wangslijmvlies bij hen afgenomen. Wangslijmvliescellen zijn gemakkelijk met een wattenstaafje te verzamelen. Ook bij Marieke's moeder en broertje, die niet dyslectisch zijn, werd wangslijmvlies afgenomen. Hun DNA werd geanalyseerd en vergeleken met dat van Marieke en haar vader. Daarnaast werden overeenkomsten gezocht tussen het DNA van Marieke en het DNA van andere personen met dyslexie die aan het onderzoek meededen. Dit leidde tot de identificatie van verschillende genen die een rol spelen bij het ontstaan van dyslexie.


Waarnaar zijn de onderzoekers in de cellen van het wangslijmvlies op zoek geweest?

A - Naar allelen die bij Marieke en haar vader voorkomen, maar niet bij haar moeder en broertje

B - Naar chromosomen die bij Marieke en haar vader voorkomen, maar niet bij haar moeder en broertje

C - Naar fenotypen die bij Marieke en haar vader voorkomen, maar niet bij haar moeder en broertje

D1: Erfelijke eigenschappen