In deze video gaan we het hebben over de overerving van genetisch bepaalde eigenschappen en hoe DNA daarmee je eigenschappen bepaald. De eigenschappen zijn gecodeerd in je genen, die bestaan uit de genetische informatie die je mee hebt gekregen van je ouders. Meer weten? Bekijk dan deze online kennisclip voor biologie!
1. Overerving van eigenschappen
Gegeven door:
Margot Morssinkhof
Beschrijving
Begrippen
Examenvragen
Allel
Een bepaalde variant van een gen
Cel
Kleinste levende delen waaruit lichaam is opgebouwd
Celkern
Regelt alles in de cel en bevat DNA
DNA
Bevat de erfelijke informatie van een organisme
Dominant
Wanneer er maar één van de allelen tot uiting komt, is dat allel dominant (bij een heterozygoot organisme)
Fenotype
De waarneembare eigenschappen van een individu
Gen
Deel van de chromosoom met de informatie voor één erfelijke eigenschap
Genexpressie
De manier waarop de erfelijke informatie tot uiting komt
Genotype
De erfelijke informatie in het DNA
Heterozygoot
Een organisme is heterozygoot voor een bepaalde eigenschap wanneer deze wordt vertegenwoordigd door twee verschillende allelen
Homozygoot
Een organisme is homozygoot voor een bepaalde eigenschap wanneer deze wordt vertegenwoordigd door twee dezelfde allelen
Locus
De plaats op een chromosoom waar zich een gen bevindt
Recessief
Een genetische eigenschap is recessief wanneer er op de overeenkomstige locus een dominant allel aanwezig is. Het komt dan niet tot uiting in het fenotype
Marieke en haar vader werkten mee aan een wetenschappelijk onderzoek naar dyslexie en erfelijkheid, uitgevoerd door de Radboud Universiteit Nijmegen. Nadat met leestests was vastgesteld dat zowel Marieke als haar vader dyslexie hadden, werd wangslijmvlies bij hen afgenomen. Wangslijmvliescellen zijn gemakkelijk met een wattenstaafje te verzamelen. Ook bij Marieke's moeder en broertje, die niet dyslectisch zijn, werd wangslijmvlies afgenomen. Hun DNA werd geanalyseerd en vergeleken met dat van Marieke en haar vader. Daarnaast werden overeenkomsten gezocht tussen het DNA van Marieke en het DNA van andere personen met dyslexie die aan het onderzoek meededen. Dit leidde tot de identificatie van verschillende genen die een rol spelen bij het ontstaan van dyslexie.
Waarnaar zijn de onderzoekers in de cellen van het wangslijmvlies op zoek geweest?
A - Naar allelen die bij Marieke en haar vader voorkomen, maar niet bij haar moeder en broertje
B - Naar chromosomen die bij Marieke en haar vader voorkomen, maar niet bij haar moeder en broertje
C - Naar fenotypen die bij Marieke en haar vader voorkomen, maar niet bij haar moeder en broertje
A
D1: Erfelijke eigenschappen
1. Overerving van eigenschappen
2. Genotypen en fenotypen
3. Monohybride kruisingen
4. Dihybride kruisingen
5. X-Chromosomale overerving
6. Kruisingsschema
7. Niet-Mendeliaanse overerving
8. Multipele allelen en letale factoren
