In deze video bespreken we de speltheorie aan de hand van het gevangenendilemma. Een speltheorie is een techniek om situaties met strategische keuzes tussen verschillende partijen te analyseren en de uitkomst te voorspellen. We kijken naar welke keuzes een partij heeft en hoe de uitkomst van de gemaakte keuze beïnvloed kan worden door de keuze van de andere partij.
1. Gevangenendilemma
Gegeven door:
Henk de Beuker
Beschrijving
Begrippen
Examenvragen
Simultaan spel
Een spel waarbij spelers gelijktijdig hun actie bepalen
Dominante strategie
Een strategie die voor een individuele speler altijd het beste is, onafhankelijk van wat anderen kiezen
Opbrengstenmatrix
Een manier om een economisch spel weer te geven in een tabel
uit een krant, februari 2017:
Er is een parkeertarievenoorlog uitgebroken tussen de twee parkeergelegenheden bij vliegveld Aeroport. Vorige week opende prijsvechter Budget Parking (BP) de slagbomen van haar gloednieuwe parkeergelegenheid, een kilometer verwijderd van het vliegveld. Nog geen week later heeft BP haar parkeertarieven al verlaagd. Victor Valet, eigenaar van BP: "Bij ons leidt een prijsverlaging tot meer omzet. Onze parkeergelegenheid ligt iets verder van het vliegveld af dan die van onze concurrent Central Parking (CP), maar de consument let bij parkeren uitsluitend op de prijs en zal daarom massaal kiezen voor BP. En massa is kassa. Acht uur parkeren is bij BP bijna 80% goedkoper dan bij CP." De woordvoerder van CP kondigt aan dat CP zal reageren met een tariefsverlaging.
Op de lokale omroep wordt een econoom geïnterviewd over de werking van de prijzenoorlog.
- De econoom:
"Stel dat BP en CP de tariefsverlaging nog niet hebben ingevoerd en voor de eenmalige en gelijktijdige beslissing staan: wel of geen tariefsverlaging. Deze situatie heb ik in een schema gezet (bron 2) en zoals u ziet ...."
- De interviewer:
"Ja, ik zie het al. Er is hier sprake van een gevangenendilemma ...."
Gebruik bron 2
Heeft de interviewer gelijk met zijn uitspraak over het gevangenendilemma? Licht je keuze toe.
De interviewer heeft geen gelijk.
Een voorbeeld van een juiste toelichting is:
Tarief verlagen is voor beide partijen de dominante strategie en is tevens de optimale uitkomst. Beide partijen krijgen een hogere winst dan bij tarief handhaven dus er is geen sprake van een gevangenendilemma.
C1: Speltheorie
1. Gevangenendilemma
2. Gevangenendilemma: economisch perspectief
3. Battle of the sexes
4. Sequentieel spel - ultimatumspel
5. Sequentieel spel - ultimatumspel (uitbreiding)
6. Sequentieel spel - zelfbinding
7. Herhaald simultaanspel
8. Herhaald simultaanspel - geloofwaardige dreiging
9. Samenvatting Speltheorie
C2: Samenwerken, onderhandelen & marktfalen
