Op deze pagina bespreken we de eerste onderwerpen van tijdvak 10: dekolonisatie, kapitalisme en communisme. Het gaat onder andere over het einde van de Westerse hegemonie in de wereld. Wil jij je goed voorbereiden op het eindexamen geschiedenis? Vergeet dan niet om ook voor de andere tijdvakken en andere domeinen te leren!
19. Dekolonisatie en Kapitalisme & Communisme (Kenmerk 45 & 46)

Het proces waarbij koloniën zelfstandig en onafhankelijk worden
De macht of invloed van een staat op andere staten
De vrijheid hebben om acties te ondernemen die gebaseerd zijn op eigen overtuigingen, zonder beïnvloed te zijn door anderen
Een economisch stelsel waarbij productiemiddelen eigendom zijn van particulieren. Er wordt gestreefd naar een zo groot mogelijke winst
Een politieke ideologie die streeft naar een maatschappij waarin productiemiddelen en goederen gemeenschappelijk bezit zijn
De periode na de Tweede Wereldoorlog (1945-1990), waarin een niet gewapend conflict bestond tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie (en hun bondgenoten)
Een politieke strategie van Amerika, met als doel om de expansie van het communisme in Europa en Azië in te dammen. Wordt ook indammingspolitiek genoemd
Afkorting van Noord Atlantische Verdrags Organisatie. Een militair bondgenootschap van de Verenigde Staten, Canada en vele westerse landen (waaronder Nederland)
Een in 1955 gesloten militair bondgenootschap van verschillende landen in Oost-Europa, als tegenhanger van de westerse NAVO
De blokkering van weg-, spoor- en binnenvaartsverbindingen tussen de westelijke bezettingszones van Duitsland en West-Berlijn. Deze blokkade werd opgezet en uitgevoerd door de Sovjet-Unie
Afkorting van de Deutsche Demokratische Republik. Dit was een benaming van Oost Duitsland (1949-1990)
Afkorting van Bondsrepubliek Duitsland. Dit was vroeger de benaming voor West Duitsland
Een wedstrijd tussen twee of meerdere landen om elkaar te overtreffen op het gebied van het aantal wapens en wapentechnologie
Een samenleving die gekenmerkt wordt door het voortdurend verwerven van goederen of diensten, omdat dit de maatschappelijke status verhoogt
Een economisch gevolg van grote tekorten aan aardolie
Een periode waarin het minder goed gaat met de economie dan voorheen; een negatieve economische groei
Een samenleving waarin de overheid zorgt voor het sociaal-economisch welzijn van de burgers
Het afnemen of wegvallen van naast elkaar bestaande groeperingen die getekend zijn door verschillende levensbeschouwingen binnen één samenleving
Een politieke stroming die streeft naar gelijke rechten, behandeling en mogelijkheden voor mannen en vrouwen
Een op 7 februari 1992 gesloten verdrag, waarbij onder meer de oprichting van de Economische en Monetaire Unie afgesproken werd
Een samenleving waarin verschillende cultuurgroepen naast elkaar leven
Bron 10:
Emmanuel Mounier, een Franse filosoof, schrijft in 1948:
De Russen zijn nog een heel eind weg. En wat wij nu meemaken, wat wij in onze boekwinkels zien, zijn tonnen Amerikaanse documenten, Amerikaanse ideeën en Amerikaanse propaganda. Onze minister-president moet de Amerikaanse ambassade bezoeken als hij een belangrijke beslissing wil nemen. Er hangt een Amerikaanse schaduw over ons, net zoals er een Russische schaduw hangt over een ander deel van Europa.
Gebruik bron 10.
Emmanuel Mounier (1905-1950) wordt gezien als voorstander van de beweging die streeft naar Europese eenwording. Uit dit fragment kun je
zijn motivatie voor dat streven afleiden. Leg uit welk verband er bestaat tussen de Koude Oorlog en de motivatie van Mounier voor Europese eenwording.
Kern van een juist antwoord is:
Mounier maakt duidelijk dat hij tegen de grote invloed van de Verenigde Staten op Frankrijk is / Mounier vergelijkt de dominantie van de
Verenigde Staten in West-Europa met de invloed van de Sovjet-Unie in Oost-Europa, waaraan alleen te ontkomen is door een sterk verenigd
Europa op te zetten om de blokvorming / de dominantie van de supermachten in de Koude Oorlog te voorkomen.