Met behulp van de uitleg op deze pagina kom je alles te weten over het tweede onderwerp van tijdvak 8: emancipatiebewegingen en democratisering. We bespreken onder andere de opkomst van deze bewegingen en de opkomst van politiek maatschappelijke stromingen. Hierna gaan we door naar tijdvak 9 van geschiedenis: de tijd van wereldoorlogen. Vergeet niet om ook die uitleg te bekijken!
16. Emancipatiebewegingen & democratisering (Kenmerk 34 & 35 & 36)

De omschakeling van handmatige naar machinale goederenproductie, die rond 1750 in Engeland begon
Een politieke ideologie waarbij de voorliefde voor het eigen land en het eigen volk centraal staat, net als het streven naar nationale zelfstandigheid
Een staat waar de overheid zich zo min mogelijk bemoeit met de inwoners. De enige taak van de overheid is om te zorgen voor de veiligheid van de burgers, door middel van politie en het leger
Een veldslag bij de plaats Waterloo, waarbij Napoleon Banaparte definitief werd verslagen. De slag vond plaats op 18 juni 1815 en betekende het einde van de Franse heerschappij over een groot deel van Europa
Een politieke ideologie die ernaar streeft om godsdienstige overtuigingen binnen de politiek ten uitvoer te brengen
Het recht om te mogen stemmen bij verkiezingen
De verdeling van een samenleving in groepen op basis van levensbeschouwing of geloof
Een politieke stroming die streeft naar gelijke rechten, behandeling en mogelijkheden voor mannen en vrouwen
Een stroming binnen het protestantisme die teruggaat op denkbeelden van Johannes Calvijn
Het streven naar een volwaardige plaats in de samenleving vanuit een achtergestelde positie
Een politieke stroming die de vrijheid van burgers centraal stelt. De rol van de staat moet klein zijn zodat de vrijheid van individuen voorop staat
Een wet waarin staat dat de vrijheid van onderwijs een recht is op grond waarvan iedereen een school mag oprichten. Dit houdt onder andere ook in dat ouders voor hun kinderen mogen kiezen tussen openbare scholen, onderwijs dat gebaseerd is op een religieuze visie en thuisonderwijs
Een politieke stroming die gebaseerd is op gelijkwaardigheid, rechtvaardigheid en solidariteit, die daarbij streeft naar een eerlijke verdeling van macht en goederen
De vergroting van inkomstenverschillen
Een organisatievorm van de economie waarin vraag en aanbod bepalen welke producten worden geproduceerd en waarin de overheid geen rol speelt
De grote veranderingen en verbeteringen betreft de vervoersmogelijkheden tijdens de industriële revolutie
Het streven van een staat om macht te kunnen uitoefenen buiten de eigen grenzen door andere gebieden te veroveren
Een conflict over de ongelijkheid tussen bijzonder- en openbaar onderwijs
Afkorting van Anti Revolutionaire Partij. Deze politieke partij werd in 1879 opgericht en is in 1980 opgegaan in het CDA
Gebruik bron 4.
Bij deze bron passen twee verschillende kenmerkende aspecten van de negentiende eeuw.
Noem de twee kenmerkende aspecten die bij deze bron passen en geef bij elk kenmerkend aspect met een voorbeeld uit de bron aan, of er sprake is van continuïteit of van verandering.
Bron 4:
Aletta Jacobs begint in 1879 als eerste vrouwelijke arts in Nederland een praktijk in Amsterdam. ln haar Herinneringen uit 1924 beschrijft zij een incident uit haar eerste jaren als arts:
Zoals dat in die jaren toen gebruikelijk was, diende ik bij de aanvang van het nieuwe jaar mijn rekening in. Enkele dagen later kreeg ik de echtgenoot van mijn ex-patiënte op bezoek. Nog zie ik hem de kamer binnenkomen, mijn nota tussen duim en wijsvinger van de linkerhand geklemd. Nog hoor ik de geïrriteerde toon waarop hij mij verweet, dat ik, een vrouw, hem een rekening had durven sturen even hoog als die van welke mannelijke arts dan ook. “Hoe komt u op het denkbeeld!", riep hij, een en al verontwaardiging. “U moest toch stellig weten dat niemand eraan denkt om vrouwenarbeid even hoog te betalen als werk dat door mannen wordt verricht."
Voorbeeld van een juist antwoord is:
Bij 'de opkomst van het feminisme (als politiek-maatschappelijke stroming)':
- is sprake van continuïteit, omdat de man van mening is dat vrouwen anders betaald I beoordeeld moeten worden dan mannen;
of
- is sprake van verandering, omdat Aletta Jacobs met de beschrijving van dit incident laat zien dat er een nieuwe verhouding komt in de positie van mannen en vrouwen / dat vrouwen hetzelfde salaris ontvangen als mannen
Bij 'de opkomst van emancipatiebewegingen'
- is sprake van continuïteit, omdat de man ervan overtuigd is dat gelijke betaling voor mannen en vrouwen door de samenleving wordt afgewezen;
of
- is sprake van verandering, omdat Aletta Jacobs zich zelfbewust opstelt / als eerste vrouw een artsenpraktijk is begonnen.