5. De internationale rol van Nederland, fragmentatie van de jeugdcultuur en de digitale revolutie

De internationale rol van Nederland

Vanaf de jaren ‘80 zag Nederland zichzelf als een gidsland voor andere landen. Dit hield in dat het overheidsbeleid dat Nederland voerde en de normen en waarden van de Nederlandse samenleving gezien werden als een voorbeeld voor andere landen. Nederland was een land met een vooruitstrevende mening, die andere landen beïnvloedde.

In het begin van de jaren ‘90 werd de internationale rol en de Europese invloed van Nederland verkleind. Dit had te maken met het in elkaar storten van het communistische regime van de Sovjet-Unie, dat ertoe leidde dat er een einde kwam aan de Koude Oorlog. Na de Koude Oorlog werd de internationale rol van de NAVO verminderd, wat gevolgen had voor Nederland.

De NAVO

Nederland was een relatief grote macht in de NAVO, maar doordat de belangrijkste taak van de NAVO niet langer was om een westelijke samenwerking te vormen tegenover het Oostblok, werd de NAVO minder belangrijk. De focus van de NAVO lag nu op het bevorderen van vrede en veiligheid in Europa. Ook traden er allemaal nieuwe landen toe tot de NAVO, wat ertoe leidde dat Nederland een steeds minder grote invloed had. Niet alleen het ledental van de NAVO groeide, maar ook dat van de Europese Unie.

Val van Srebrenica

De internationale ambities van Nederland werden in 1995 terughoudender, door de val van Srebrenica. Srebrenica is een Bosnische stad, die tijdens de Bosnische oorlog werd beschouwd als veilig door de VN. Nederlandse militairen hadden de taak om deze veiligheid te waarborgen, maar slaagden hier niet in. Srebrenica werd binnengevallen door Servische troepen, en duizenden mannen en jongens werden uit de stad meegenomen. De Servische troepen executeerden de gevangengenomen mannen en jongens uit Srebrenica. Dit bloedbad wordt gezien als ergste daad van genocide sinds de Tweede Wereldoorlog in Europa, en het had voorkomen moeten worden door onder andere de Nederlandse militairen.

Jeugdculturen

Na 1960 kwamen er nieuwe jeugdculturen op in Nederland. Deze jeugdculturen trokken veel jongeren aan en raakten gefragmenteerd. Dit houdt in dat jongeren zich aansloten bij verschillende bewegingen, waardoor er niet meer zoiets bestond als een gezamenlijke jeugdcultuur. Door diverse sociale en etnische achtergronden ontwikkelden jongeren hun eigen stijlen. Voorbeelden hiervan zijn punkers en kraakbewegingen, die aan het einde van de jaren 70 populair werden in Nederland. Deze bewegingen kwamen op tijdens de economische crisis en waren overgewaaid vanuit Engeland.

Punkers en krakers

De punkers hadden weinig geloof in de toekomst en bekritiseerden de bestaande orde. Kraakbewegingen werden populair onder de punkers. Er was namelijk sprake van een woningnood, die gedeeltelijk opgelost kon worden door huizen te kraken. Het wonen in leegstaande panden was illegaal, en dit leidde dan ook tot gewelddadige rellen met de politie. De politie werd gezien als vijand, omdat zij behoorden tot de bestaande orde. Een van de bekendste rellen van de krakers tegenover de politie was in 1980, tijdens de kroning van koningin Beatrix. Punkers waren te herkennen aan hun ruwe uiterlijk. Voorbeelden hiervan zijn gescheurde kleding en hanenkammen.

Hiphopcultuur

Een andere jeugdcultuur die ontstond in Nederland was de hiphopcultuur. Deze jeugdcultuur werd beïnvloed door Afro-Amerikaanse jongeren, die zich met rapmuziek afzette tegen het racisme in de maatschappij. De hiphopcultuur kwam op in Nederland in de jaren 1990. Jongeren die zich hiermee identificeerden kenmerkten zich qua uiterlijk door wijde kleding te dragen.

Gabbercultuur

De laatste jeugdcultuur waar we het over gaan hebben ontstond in Rotterdam: de gabbercultuur. De gabbercultuur kwam net als de hiphopcultuur ook op in het begin van de jaren 90, maar het had niet de intentie om zich te bemoeien met de politiek. De jeugdcultuur was dus apolitiek. Gabbers hielden over het algemeen van een feestje en luisterden graag naar hardcore muziek. In uiterlijk opzicht was deze subcultuur vaak te herkennen aan hun kaalgeschoren hoofden en het dragen van trainingspakken.

Digitale revolutie

Door technologische ontwikkelingen ontstond er wereldwijd een digitale revolutie. Dit werd in Nederland snel opgepakt. Het had als gevolg voor de Nederlandse maatschappij dat de leefstijl van jongeren, maar ook van ouderen, meer geglobaliseerd raakte. Kortom: er was meer contact en samenwerking tussen mensen verspreid over de gehele wereld.

De komst van internet halverwege de jaren ‘90 was enorm bepalend voor de digitale revolutie, en had een grote invloed op de maatschappij. Door de introductie van het internet, de doorbraak van de mobiele telefoon en de komst van digitale sociale netwerken veranderde de communicatie. Ook bracht de digitale revolutie een enorme berg aan beschikbare informatie met zich mee. Hierdoor hadden mensen meer en makkelijker toegang tot kennis.