4. De arbeidsmarkt

Wat is de arbeidsmarkt?

Als we het hebben over de arbeidsmarkt, dan spreken we over een normale, vrije markt met vraag en aanbod, maar dan met betrekking tot werk. Simpel gezegd bestaat de arbeidsmarkt uit mensen die naar werk zoeken en mensen die werk aanbieden. De mensen die naar werk zoeken worden de beroepsbevolking genoemd, en zij zijn de aanbod kant van de markt. Zij zijn op zoek naar werk en bieden kwaliteiten aan. Aan de andere kant heb je werkgelegenheid of vacatures, en dit is de vraag kant van de markt. Deze kant komt vanuit de werkgevers, zoals bedrijven en de overheid, en zij zijn op zoek naar mensen die voor hen komen werken.

Krappe arbeidsmarkt

Als de vraag groter is dan het aanbod, betekent dit dat er meer werk is dan dat er werknemers zijn en je een tekort aan arbeiders hebt. Dan spreken we van een krappe arbeidsmarkt. Wat er dan gebeurt, is dat werkgevers met onvervulde vacatures komen te zitten. Hierdoor komen werknemers in een soort van luxe positie, omdat ze hogere lonen en betere arbeidsvoorwaarden kunnen vragen. Echter, als de lonen omhoog gaan dan zullen de kosten per product ook omhoog gaan, waardoor vervolgens de prijzen ook stijgen. Hierdoor worden onze producten minder aantrekkelijk voor het buitenland, zal de export dalen en verslechterd onze internationale concurrentiepositie.

Ruime arbeidsmarkt

Als het aanbod groter is dan de vraag, heb je een overschot aan arbeiders en spreken we van een ruime arbeidsmarkt. In deze situatie is er meer werkloosheid en komen werkgevers dus in een luxe positie te zitten, omdat ze kunnen kiezen uit heel veel mensen. Omdat het aanbod de vraag overstijgt zullen de lonen en arbeidsvoorwaarden slechter zijn. Hierbij is het weer zo dat als de lonen dalen, de kosten per product ook dalen, en dus de prijzen ook. Hierdoor worden onze producten aantrekkelijker voor het buitenland, zal de export stijgen en verbetert onze internationale concurrentiepositie.

Economische aspecten van betaalde en onbetaalde arbeid

We gaan het nu hebben over de economische aspecten van betaalde en onbetaalde arbeid waarbij de overheid een grote rol speelt. De overheid wil namelijk dat zo veel mogelijk mensen een baan hebben en niet werkloos zijn, want dit laatste neemt veel kosten met zich mee en is slecht voor de economie. De volgende factoren spelen hierbij een belangrijke rol:

1. Betaalde vs. onbetaalde arbeid

Met betaalde arbeid hebben we het over het hebben van een vaste baan, een bijbaan, uitzendwerk, flexwerk etc. Alle soorten arbeid waarvoor je een loon krijgt. Voor de overheid en de economie in het algemeen is het goed dat zoveel mensen betaald arbeid uitvoeren omdat: 1; ze dan een besteedbaar inkomen hebben, 2; niet afhankelijk zijn van de overheid en 3; die mensen dan bijdragen aan de maatschappij door middel van belasting. Met onbetaalde arbeid wordt bedoeld dat mensen geen loon krijgen voor hun werk. Dit kan bijvoorbeeld vrijwilligers werk zijn en hoewel het op monetair gebied niet veel bijdraagt aan de maatschappij, heeft het wel veel te maken het welzijn en is daarom ook een belangrijke vorm van arbeid.

2. Geschoolde vs. ongeschoolde arbeid

Over het algemeen is het zo dat geschoolde arbeiders een betere positie hebben op de arbeidsmarkt, omdat zij meer gespecialiseerd zijn en dus efficiënter te werk kunnen gaan ten opzichte van ongeschoolde arbeiders. Voor de economie en maatschappij is dit uiteindelijk veel beter en daarom stimuleert de overheid scholing.

3. Beschikbaarheid van werk

Zoals hierboven al behandeld is, is arbeid afhankelijk van of er wel werk beschikbaar is. Wanneer er een tekort is aan vacatures, stimuleert de overheid om onbetaald werk of stages te verrichten om toch bezig te zijn en op een andere manier bijdragen aan de maatschappij.

Het is belangrijk om te weten dat er ook betaalde arbeid is die níét bijdraagt aan welvaartstoename van een land; dat is zwart werken. Hierbij ontvangt de persoon wel geld voor het werk dat hij heeft verricht, maar betaalt hij er geen belasting en sociale premies overheen. De overheid probeert dit zo werk zo goed mogelijk te bestrijden.

Emancipatorische en interculturele aspecten van de arbeidsmarkt

Op de arbeidsmarkt is er een aantal emancipatorische (denk aan emancipatie, wat het vooruitstrevend naar een gelijkwaardigheid in de maatschappij inhoudt) aspecten waar rekening mee gehouden moet worden:

1. Mannen en vrouwen moeten gelijke kansen hebben om een bepaald beroep uit te oefenen. Er moet geen discriminatie op basis van geslacht zijn.

2. Voor dezelfde baan mogen er geen verschillen in salaris zijn tussen mannen en vrouwen.

3: Er moeten mogelijkheden zijn voor iedereen om deeltijd te kunnen werken.

Interculturele aspecten

Ook moet er op de arbeidsmarkt gelet worden op interculturele aspecten, waarbij er wordt gelet op integratie van de bevolking met een migratie achtergrond. Om de integratie te bevorderen, moet het gestimuleerd worden dat mensen met een migratieachtergrond een baan krijgen. Hierdoor raken ze meer betrokken bij de maatschappij en dragen ze bij aan de welvaartstoename.

Beide aspecten zorgen ervoor dat werkgevers meer mogelijkheden hebben om de juiste werknemer aan te nemen en zorgt ervoor dat er überhaupt meer mensen zijn die kunnen en willen werken. Op de lange termijn kan dat positieve effecten hebben op de arbeidsmarkt, de economie en maatschappij.