2. Gevangenendilemma: economisch perspectief

Samenvatting voor economie - Gevangenendilemma: economisch perspectief

Gevangenendilemma

Stel dat er twee supermarkten op hetzelfde plein gevestigd zijn. De rode supermarkt (RS) en de blauwe supermarkt (BS). Beide supermarkten hebben een omzet van € 20.000 per week. Beide supermarkten hebben uitgezocht dat wanneer zij de prijzen verlagen, hun eigen omzet zal stijgen naar € 30.000. 

Dit heeft natuurlijk invloed op de omzet van hun concurrent. Binnen een mum van tijd komen klanten erachter dat de boodschappen bij de andere supermarkt goedkoper zijn; de supermarkt die de prijzen niet heeft verlaagd zal in dat geval slechts € 8.000 omzetten. Ze zien echter wel een probleem. Namelijk: verlagen ze allebei de prijs, dan daalt de omzet van beide supermarkten naar € 16.000. 

Opbrengstenmatrix

Nu hebben we alle informatie om de opbrengstenmatrix in te vullen. Hoe dat eruit ziet, zie je in de video hierboven. 

Beide supermarkten weten dat zij wederzijds afhankelijk zijn. Verlaagt SR de prijzen en SB niet, dan stijgt de omzet van SR met 50% en daalt de omzet van SB met 60%. Na een paar dagen heeft SB natuurlijk door dat SR zijn prijzen verlaagd heeft, en als reactie hierop zal SB ook zijn prijzen verlagen tot hetzelfde niveau. Er is weer marktevenwicht. 

Het grote verschil is echter dat beide supermarkten nu een omzet van € 16.000 per week hebben. Zij verliezen dus allebei 20% omzet ten opzichte van de beginsituatie. Dit is dus een economisch voorbeeld van een gevangenendilemma, aangezien het Nash-equilibrium volgt uit de dominante strategie om de prijs te verlagen, en deze uitkomst niet pareto-optimaal is. Vanuit dit Nash-equilibrium hebben ze beiden geen reden om te veranderen.