5. Klimaten, klimaatverandering, orkanen en tornado's

Klimaten in de VS

De Verenigde Staten van Amerika, een gigantisch land, bestaat uit 50 verschillende staten. Het strekt zich uit van de Grote Oceaan in het westen tot de Atlantische Oceaan in het oosten , van de Golf van Mexico in het zuiden tot aan Canada in het noorden, hoewel het nog noordelijker gelegen Alaska ook bij de VS hoort.

Logisch dat de VS veel klimaten en weertypen kennen. 

- In Alaska vind je een poolklimaat met sneeuw en ijs, en toendra-gebieden, 

- In het Zuiden, in Florida bijvoorbeeld, vind je een subtropisch klimaat en een tropisch savanne-gebied.

• In het midden is er sprake van een landklimaat met warme zomers (van 30-35 graden) en koude winters rond het vriespunt.
• In het westen is er een steppeklimaat met bosgebieden
• Aan de oostkust zijn veel temperatuurschommelingen door de aflandse windstromen daar
• In het noordoosten zijn veel uitgestrekte bossen.

In verband met die klimaatverschillen, hebben we het over landbouw, klimaatverandering en vooral over tornado's in de VS.

Landbouw

Maar liefst 40% van het land in de VS wordt benut voor landbouw. Ook is er veel veeteelt: rundvee en varkens. De VS behoort niet alleen tot de grootste rundvleesproducenten ter wereld, maar is tegelijk ook een van de grootste vleesimporteurs ter wereld. 

Er zijn in de VS verschillende klimaten, en elk klimaatgebied heeft zijn eigen typische landbouwproducten.

Dat zijn:

- In het Mid-West (ook wel de Great Plains genoemd), waar een Landklimaat heerst, wordt vooral mais en tarwe verbouwd;

- Aan de oostkust, met z'n temperatuurschommelingen, zien we gemengde land- en tuinbouw. Dus veel groente en fruit.

-- Ook aan de warme westkust vooral groente- en fruitteelt. Veel sinaasappelen, druiven en appels.

-- In het warme subtropische zuiden: voornamelijk tabak en katoen.

Klimaatverandering

De klimaatverandering in de wereld is ook in de VS merkbaar.

-   Er komen steeds meer perioden met extreme hitte en ernstige droogte;

-   Dit veroorzaakt veel bosbranden, - in Californië is dat de laatste jaren al een gigantisch probleem;

-   Deze perioden worden dan weer afgewisseld met zware neerslag. Dit draagt allemaal bij aan het broeikaseffect en dat draagt weer bij aan de stijging van de zeespiegel, wat gevaar veroorzaakt voor over overstromingen, vooral in het zuidoosten.

Wat doet de Amerikaanse regering daaraan?

-  Men legt stormweringen aan tegen hoog water. Dat zijn constructies die hoogwater en stormvloed moeten tegen houden, je hebt ze in veel vormen;

-  Men probeert er meer kennis te krijgen van het bestrijden van rampen maar daarmee voorkom je nog geen overstroming. 

Een probleem is de VS is dan ook dat ook de overheid niet erg dwingend is bij het nemen van maatregelen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Bang als men is om niet herkozen te worden. 

- De verbranding van fossiele brandstoffen, als benzine of olie? De Amerikaan is gewend aan ruimte en aan z'n grote auto's. (Overigens is de elektrische auto Tesla Amerikaans, en het verst ontwikkeld op dit gebied, maar dat is een privé-initiatief).

- Ontbossing (kappen van bossen) wordt er minder als een probleem gezien dan bij ons.

-- Overconsumptie is een groot probleem in de VS. Niet alleen voor de gezondheid van de bevolking (obesitas), maar ook door de overmatige vleesconsumptie en -productie.  Een beetje minder zou helpen tegen de uitstoot van CO2 en broeikasgassen.

Orkanen en tornado's in de VS

Wat is een orkaan?

De kracht van een wind kun je uitdrukken in windkracht en windsnelheid. Windkracht druk je dan uit met een getal op de schaal van Beaufort. Op het overzicht in de video op minuut: 05:11 is het leuk om te zien hoe dat oploopt en wat de gevolgen zijn. Je hoeft dit overzicht echter niet voor examen te kennen.

Hoe ontstaat een orkaan?

Orkanen ontstaan bij Amerika tussen juni en november, op de Atlantische Oceaan, wanneer het water een temperatuur heeft van ten minste 27 graden Celsius. Het verdampte water stijgt op, condenseert in de hogere kou, en er ontstaat een groot lagedrukgebied  met veel sterke wind, windkracht 12 of meer: een orkaan.

Met passaatwinden wordt hij verder gestuwd, naar Amerika. Passaatwinden zijn winden bij de evenaar, die ontstaan door de draaiing van de aarde en door het temperatuurverschil tussen de subtropen en de evenaar. 

Zodra de orkaan boven land komt, neemt hij vaak in kracht af en wordt de orkaan een storm.

Wat is een tornado?

Een tornado is een zware wervelwind met sterk draaiende bewegingen. Hij wervelt. Ze ontstaan bij en in de VS vaak wanneer de warme lucht uit de golf van Mexico naar het noorden waait en dan daar boven land tegen koude lucht botst. Dan moet de warme lucht omhoog en begint het te draaien. Je kunt een tornado herkennen aan de draaiende slurf tussen de wolken en de grond.

Tornado's kunnen windsnelheden hebben van 400 km per uur. Tornado's komen in het midden van de VS voor, voornamelijk in Noord Texas, Oklahoma. Het gebied wordt wel Tornado Alley genoemd.

Verschillen tussen tornado en orkaan

Er zijn vier belangrijke verschillen tussen een orkaan en een tornado.

1. De manier van ontstaan:  Een orkaan ontstaat boven zee, een tornado boven land.

2. De duur. Tornado van een paar seconden tot een paar uur. Orkaan kan enkele weken duren.

3. Dan het verschil in grootte, omvang: Een orkaan trekt over een groot gebied, enkele honderden kilometers in doorsnede soms. Een tornado is plaatselijk. 

4. De locatie. Orkaan vind je vooral aan de kust, een tornado op het land.

5. Tenslotte verschillen ze in voorspelbaarheid. Een tornado ontstaat sneller en is onvoorspelbaarder dan de orkaan, die je beter kan zien aankomen. 

Gevolgen van de tornado

De gevolgen van een tornado kunnen verwoestend zijn. Huizen, ontwortelde bomen, getroffen mensen, auto-ongelukken, enzovoort. Waarom blijven mensen toch wonen in die gebieden waar veel tornado's en orkanen voorkomen? Dit komt vooral omdat ze nu eenmaal economisch gebonden zijn aan die gebieden. Verhuizen naar andere gebieden maakt hen onzeker. Ze nemen liever het risico daar te blijven. Ze ontwikkelen bij zichzelf een lage risico-perceptie, d.w.z. hun beleving van het risico is laag, want ze vinden het economisch voordeel om er te blijven wonen groter dan de mogelijke gevaren.

Het bestaan van goede meteorologen is voor hen dan ook zeer belangrijk. De weer-analisten, de voorspellers. Juist door de betere technologie de laatste jaren, met behulp van computers, kunnen er betere voorspellingen worden gedaan van de weersverwachting. Tijdig waarschuwen, zodat men maatregelen kan nemen en zelfs tijdelijk kan evacueren. Ook worden steeds betere schuilkelders gebouwd. Toch blijft de hulpverlening aan deze gebieden, ook wel hazard management genoemd, erg moeilijk. Vooral ook omdat de infrastructuur (wegen, spoorwegen) bij zo'n ramp verwoest wordt, de stroom uitvalt en de gebieden moeilijk te bereiken zijn met hulp.