17. Strafbaar gedrag

Samenvatting voor maatschappijkunde - Strafbaar gedrag

Welke factoren zorgen voor crimineel gedrag?

Wanneer kinderen te maken hebben met verschillende problemen zoals psychische of gedragsproblemen, een onveilige opvoeding, drank- en drugsgebruik, en negatieve invloeden van vrienden, lopen ze een groter risico om betrokken te raken bij crimineel gedrag. 

Beschermen tegen criminaliteit

Aan de andere kant zijn er ook dingen die hen kunnen beschermen tegen criminaliteit, zoals een baan of onderwijs volgen, een sterke familieband hebben en goede sociale vaardigheden hebben. Deze beschermende factoren verminderen de kans dat ze crimineel gedrag vertonen. 

Het is belangrijk om te begrijpen dat zowel risico- als beschermende factoren van invloed kunnen zijn op het gedrag van kinderen en jongeren, en dat het ondersteunen van positieve factoren kan helpen om criminaliteit te voorkomen.

Waarom plegen mensen misdaden?

Er zijn veel ideeën die proberen te begrijpen waarom mensen misdaden plegen. Sommige ideeën zijn heel algemeen en proberen alle soorten misdaden te begrijpen, terwijl andere zich specifiek richten op bepaalde soorten misdaden of mensen die ze plegen. Laten we eens kijken naar een aantal belangrijke theorieën;

Aangeleerd gedrag theorie

De aangeleerd gedrag theorie stelt dat crimineel gedrag wordt aangeleerd door contact met mensen in de directe omgeving, zoals familieleden, vrienden en jeugdgroepen. Deze theorie stelt dat mensen criminaliteit oppikken door blootstelling aan crimineel gedrag in hun sociale kring. 

Bijvoorbeeld, als iemand regelmatig in contact komt met vrienden of familieleden die betrokken zijn bij criminele activiteiten, is de kans groter dat die persoon zelf ook crimineel gedrag zal vertonen. Dit komt doordat ze leren van de attitudes, waarden en gedragspatronen van hun criminele sociale groep. De aangeleerd gedrag theorie benadrukt dus de invloed van de sociale omgeving op het ontstaan van crimineel gedrag.

Bindingstheorie

De bindingstheorie zegt dat als mensen sterke banden hebben met hun gezin, school, vrienden en vrijetijdsverenigingen, ze minder snel crimineel gedrag vertonen omdat ze zich meer aan de normen en waarden van de samenleving houden.

Rationele-keuze-theorie

De rationele-keuze-theorie stelt dat mensen misdaden plegen na een zorgvuldige afweging van kosten (bijvoorbeeld de kans om gepakt te worden en de beveiliging) en baten (bijvoorbeeld geld of goederen).

Etiketten theorie

De etiketten theorie suggereert dat wanneer mensen als "crimineel" worden gelabeld door hun omgeving, ze zich vaak ook zo gaan gedragen. Dit kan gebeuren bij mensen die al afwijkend gedrag vertonen of eerder een misdrijf hebben gepleegd.

Anomietheorie

De anomietheorie verklaart criminaliteit door te zeggen dat het ontstaat wanneer mensen proberen de doelen die de samenleving voor hen stelt te bereiken, maar ze hebben niet genoeg middelen om dit te doen. Dit kan gebeuren door dingen zoals armoede, discriminatie of een gebrek aan opleiding. 

Het leidt tot een gevoel van anomie, wat betekent dat mensen zich losgekoppeld voelen van de normen en waarden van de samenleving. Als gevolg daarvan kunnen sommigen crimineel gedrag vertonen om hun doelen te bereiken.

Neutralisering theorie

De neutralisering theorie suggereert dat jongeren in groepsverband vaak crimineel gedrag ontkennen door de schuld buiten henzelf te leggen. Ze doen alsof ze niet verantwoordelijk zijn voor hun criminele gedrag of ontkennen dat iemand er schade van ondervindt.