14. Bevolkingsontwikkeling in China

Van platteland naar stad: de stedelijke problemen in China

In 1990 woonde 26%, iets meer dan een kwart, van de Chinese bevolking in steden. In 2012 was dat gestegen naar 53%, meer dan de helft! Dat komt vooral door migratie van het platteland naar de stad. En die migratie en stijging gaan nog steeds door. 

Gevolgen migratie

1. Een van de gevolgen van die arbeidsmigratie naar de stad is dat op het platteland een tekort aan arbeidskrachten is ontstaan;

2. Dat heeft problemen gegeven om de voedselvoorraad op peil te houden; 

3. Ten derde is de vergrijzing op het platteland gegroeid, want de ouderen bleven er achter, terwijl de jongeren hun heil in de stad zochten. Wat een aantasting was van de oude tradities, waarbij jongeren voor ouderen zorgden. Het was nu aan de overheid voor hen te zorgen. De bevolkingsopbouw in steden en op het platteland is dus sterk veranderd in de jaren;

4. En door de komst van de jongere werkers in de steden, kregen ouderen daar in de steden weer minder werk.

Geografie

We gaan eerst even kijken naar de vijf grootste steden die China heeft aangewezen als de vijf nationale centrale steden die een grote impact, invloed hebben op de gebieden en steden er omheen. Deze steden fungeren tevens als stadsprovincies.

 Dat zijn:

1. Beijing ofwel Peking 

2. Chongquin

3. Guangzhou ofwel Kanton

4. Shanghai

5. Tianjin

1. Beijing (Peking) is de hoofdstad van China. Een van de oudste steden, knooppunt van cultuur en vervoer: wegen, spoorwegen.

2. Shanghai is echter de grootste stad, met ruim 24 miljoen inwoners. Het heeft een grote haven (voor de handel en export), en is een belangrijk financieel centrum. 

3. Ook Tianjin is een belangrijke havenstad in het noordoosten en als zodanig toegangspoort naar Peking. Tevens financieel centrum en centrum van geavanceerde technologie, hightech. De stad werd opengesteld voor buitenlandse investeerders. 

4. Chongquin, is meer in het binnenland gelegen aan de rivier Jangtse en daardoor een belangrijk doorvoer centrum

5. Guangzou (Kanton) is ook een grote havenstad, tevens grootste metropool ter wereld, d.w.z.: een zeer grote stad inclusief gigantische voorsteden. Als metropool heeft het 52 miljoen inwoners, terwijl het de helft is van Nederland (met 17 miljoen). Trouwens, al deze 5 steden zijn verstedelijkte gebieden met voorsteden.

Andere steden, waar je om een of andere reden zeker van gehóórd moet hebben voor je examen, zijn: (vanaf het noorden gezien)

• Harbin – een havenstad in Mantsjoerije in het noordoosten. Harbin betekent in het Mantsjoerijs: 'plaats waar visnetten te drogen hangen', want zo begon het ooit.
• Shengyang – een miljoenenstad in Noord-China, waarbij het Hollanddorp ligt, -  een attractiepark opgezet door een Chinese-Nederlandse zakenman
• Xi'an – bevindt zich midden in China, ooit de hoofdstad, ligt aan het eind (of begin) van de Zijderoute, een eeuwenoude handelsroute vanaf de Middellandse Zee naar China, waar men zijde kocht en terugbracht
• Suzhou - éen van de oudste steden in de delta van de Jangtsekiang, waar water een belangrijke rol speelt. De bijnaam is het Venetië van het Oosten, door z'n kanaaltjes en de beroemde brug die in het Chinees optimistisch 'Brug voor 100.000 jaren' heet.
• Huangzou - ligt net als Suzhou in het stadgebied van Shanghai en is met 10 miljoen inwoners in de stad zelf een van de welvarendste van China. Het heeft een zeer groene omgeving.
• Foshan - dit is een metropool, met 64 miljoen inwoners, een cluster van steden.
• Shenzèn – ligt aan de grens met Hongkong, en is een miljoenenstad met eeuwenoude Chinese tempels).
• Macau - de vroegere Portugese kolonie die een groot vliegveld heeft en leeft van toerisme en de vele casino's.
• Hongkong – een vroegere Engelse kolonie, nog steeds een speciale status met zekere onafhankelijkheid die door de inwoners niet opgegeven wil worden.
• En dan het eiland Taiwan (vroeger: Formosa). Ooit had daar de Nederlandse Wereldhandelsorganisatie VOC, de Verenigde Oostindische Compagnie, een afdeling. Officieel, politiek gezien, hoort Taiwan bij China, maar feitelijk is het onafhankelijk - er is daar altijd ruzie met China.

Ontwikkeling van de oude Chinese steden

Van oorsprong hadden de Chinese steden traditionele woonwijken met kleine huisjes met éen verdieping aan smalle straatjes. Die woonwijken heten hutongs. Ze liggen, net als de smalle straatjes in Europese binnensteden, in het stadscentrum en er is weinig ruimte om te wonen. Ook zijn de grondprijzen hoog. Ze zijn nogal verouderd. En dus moeten ze in China regelmatig plaats maken voor rechte straten en grote wolkenkrabbers voor kantoren en bewoning. Want er moet gewerkt en gewoond worden door al die mensen die van het platteland komen.

Problemen in de grote steden

Dit zijn algemene problemen die ook in China voorkomen.

1. luchtvervuiling.

Dit wordt veroorzaakt door het:

- Verkeer met z’n uitstoot;

- En omdat alles dicht op elkaar gebouwd is;

- Er is weinig groen;

- De ruimtelijke kwaliteit is zeer slecht in deze steden;

- Er is veel industrie met uitstoot.

Er wordt nog veel fossiele brandstof gebruikt voor verkeer, verwarming en elektriciteitscentrales. Broeikasgassen, CO2-uitstoot. Het blijkt internationaal moeilijk om China te laten omschakelen naar meer eigentijdse methoden. Die omschakeling zou te zeer ten koste gaan van hun economische-groei-fase en dus van hun welvaart. 

2. Daarnaast is er veel watervervuiling. Veel industrie gooit z'n afval in de rivieren, die daardoor sterk vervuild zijn.

3. Ook bodemverontreiniging vindt veel plaats. Door bevolkingsgroei, verstedelijking en massale bewoning is het vuil bijna niet meer te verstouwen, met bodemvervuiling als gevolg. 

Natuurlijk probeert ook de Chinese overheid hier wel van alles aan te doen. Zo wordt vanwege de luchtvervuiling veel geïnvesteerd in elektrisch openbaar vervoer, zoals metro of hogesnelheidstreinen. Maar ook zal er meer groen in de steden moeten komen en zullen er ook strengere eisen moeten worden gesteld aan de vervuilende industrie. Ook in China wil men immers overleven. Vooral de Communistische Partij.

Tot zover deze uitleg over steden in China. Misschien hebben we al-met-al toch iets over dit gigantische, fascinerende en dynamische land leren kennen, een van de belangrijkste nieuwe wereldspelers, kun je zeggen.