Wat is het socialezekerheidsstelsel?
Het socialezekerheidsstelsel is een dienst van de overheid die ervoor zorgt dat iedere burger in de maatschappij verzekerd is van inkomen en verzorging. Iedereen die in een land leeft, moet toegang kunnen hebben tot minimaal onderdak en voedsel. In andere woorden: iedereen moet de minimale voorzieningen krijgen om te kunnen overleven. Dit wordt bestaanszekerheid genoemd en is een belangrijk doel van het socialezekerheidsstelsel. De sociale zekerheid bestaat uit:
1: Sociale verzekeringen
2: Sociale voorzieningen
Sociale verzekeringen
Dit zijn verzekeringen die ingesteld zijn door de overheid, die ervoor zorgen dat mensen niet zonder geld komen te zitten. De overheid biedt als het ware een garantie voor inkomen, mocht er iets gebeurd zijn waardoor zijn haar inkomen is weggevallen. De overheid kan deze sociale verzekeringen betalen omdat het geld krijgt met behulp van premies. Een premie is een bedrag dat een werkgever inhoudt op de loon van een werknemer en die dit als belasting afdraagt aan de overheid. Deze premie is een percentage van je loon, die garantie biedt dat, mocht er iets gebeuren, je toch verzekerd bent van een inkomen. Er bestaan 2 soorten sociale verzekeringen: werknemersverzekeringen en volksverzekeringen. Hoewel ze beide betaald worden vanuit premies, zijn de doelen net iets anders.
Werknemersverzekeringen
Werknemersverzekeringen zijn een vorm van sociale verzekeringen die gelden voor werknemers en hebben als doel dat, mocht een werknemer niet meer in staat zijn om te kunnen werken, hij of zij een uitkering krijgt van de overheid. Deze uitkering is een bedrag dat wordt betaald uit de eerder ingehouden premies op de loon. Een voorbeeld van zo'n werknemersverzekering is de Werkloosheidswet (WW) of de Ziektewet (ZW).
Als iemand bijvoorbeeld ontslagen wordt of ontslag neemt, dan verliest hij plotseling zijn inkomen en wordt hij werkloos. In de tijd dat hij een andere baan aan het zoeken is, kan hij uitkering aanvragen die valt onder de WW. Op het moment dat hij of zij een baan vindt, verdwijnt die uitkering. Zo zorgt de overheid ervoor dat je niet zonder inkomen komt te zitten. Mocht je erg ziek worden waardoor je niet meer kunt werken, dan kun je een uitkering vragen die valt onder de ZW. Word je weer beter en kan je weer werken, dan vervalt ook die uitkering.
Volksverzekeringen.
Dit zijn verzekeringen uitgegeven door de overheid die voor iedereen gelden. Voorbeelden van dit soort verzekeringen zijn de Algemene Ouderdomswet (AOW), de Algemene Kinderbijslagwet (AKW) en de Wet Langdurige Zorg (WLZ). De Algemene Ouderdomswet (AOW) is voor wanneer je ouder wordt en daardoor stopt met werken. Je gaat dan met pensioen. Om dan toch nog inkomsten te hebben waarvan je kunt leven, krijgt je de AOW uitgekeerd. De AOW is dus een garantie dat je als je later gestopt bent met werken, je toch nog een inkomen hebt.
De Algemene Kinderbijslagwet (AKW) is een uitkering die wordt uitgegeven als steun voor het onderhouden van je kind, mocht je bijvoorbeeld niet genoeg verdienen. Het heet ook wel gewoon de Kinderbijslag. De Wet Langdurige Zorg (WLZ) is voor wanneer je permanent verzorgd moet worden, bijvoorbeeld vanwege een ziekte. Je hebt dan recht op een uitkering die de kosten van deze zorg gedeeltelijk of volledig dekken. Zo kan het dus ook dat als je niet veel inkomen hebt en ernstig ziek wordt, je toch goed verzorgd kan worden.
Sociale Voorzieningen
Sociale voorzieningen zijn diensten van de overheid die ervoor zorgen dat, als mensen zichzelf niet kunnen onderhouden doormiddel van werken en dus geen inkomen krijgen, toch nog kunnen meedoen in de maatschappij. Ze komen dan in de bijstand. Door mensen in de bijstand te plaatsen wil de overheid ervoor zorgen dat mensen die niet meer kunnen werken, toch deel blijven uitmaken van de maatschappij en zich bijvoorbeeld niet storten in de criminaliteit. Het is belangrijk om te weten wat het verschil is tussen bijstand en Werkloosheidswet (WW). Bij de WW, kan(!) de persoon wel werken en krijgt hij geld voor de tijd dat hij op zoek is naar een baan. In de bijstand kan de persoon niet werken en krijgt hij geld om zichzelf te kunnen onderhouden.
Vergrijzing
Vergrijzing is een ontwikkeling die vooral de laatste jaren een grote rol speelt en inhoudt dat de groep van mensen ouder dan 65 steeds groter wordt. Doordat er meer ouderen komen, lopen de kosten van de overheid om deze groep de onderhouden op. Er zijn meer mensen die met pensioen gaan en dus in aanmerking komen voor een AOW. Ook zijn er meer mensen die ziek worden en dus recht hebben op de WLZ. De overheid staat dus voor een uitdaging om ervoor te zorgen dat er voor iedereen genoeg geld is. Om ervoor te zorgen dat er genoeg geld is om deze uitdaging aan te gaan, kan de overheid er voor kiezen om bijvoorbeeld:
1 Te bezuinigen op het uitbetalen van uitkeringen
2: Fraude te bestrijden. Dit houdt in dat de overheid de strijd aangaat met het verminderen van ongeoorloofde uitkeringen
3: De eisen voor het krijgen van een uitkering strenger te maken
4: De bedragen die uitgekeerd worden te verslaan
