Landen kunnen worden ingedeeld in drie categorieën: centrumlanden, semi-periferielanden en periferielanden. In deze video met uitleg voor aardrijkskunde vertellen we meer over deze categorieën. Je kunt deze video goed gebruiken om te leren voor het eindexamen en/of andere toetsen!
4. Centrum, semi-periferie en periferie
Gegeven door:
Sjors de Slager
Beschrijving
Begrippen
Examenvragen
Centrumlanden
De landen die het meest ontwikkeld en welvarend zijn.
Semi-periferielanden
Landen die wat betreft economische en politieke macht tussen het centrum en de periferie in zitten.
Periferielanden
Landen die minder ontwikkeld zijn en op politiek en economisch gebied afhankelijk zijn van het centrum.
Sociale ongelijkheid
Het verschil tussen arm en rijk in de mogelijkheden een bestaan op te bouwen.
Regionale ongelijkheid
Grote en ongewilde verschillen in ontwikkeling tussen gebieden.
Wereldstad
Een stad die een mondiaal beslissingscentrum is op economisch en politiek gebied. Zo'n stad is een knooppunt in mondiale kapitaal- en informatiestromen en is ook op cultureel gebied vaak toonaangevend.
Megastad
Een stad met meer dan 10 miljoen inwoners.
Getto’s/ghetto's
Een arme wijk waarin één etnische minderheid is oververtegenwoordigd.
Suburbs
Een voorstad met vooral een woonfunctie voor de midden- en hogere inkomensklassen.
Megalopolis
Een enorm uitgestrekt stedelijk gebied die bestaat uit meerdere onderling sterk verbonden metropolen.
Metropool
Een moederstad die bestaat uit een grote centrale stad met voorsteden en daaromheen een dichtbevolkte rand zone.
Ruimtelijke geleding
De indeling van een stedelijk gebied in deelgebieden.
Edge cities
Een nieuw stedelijk centrum rondom een stad in de buurt van rondwegen en verkeersknooppunten met een uitgebreid voorzieningenniveau.
Gated community
Woongemeenschappen in steden die zijn bewaakt en beschikken over een muur. Ze worden bewoond door mensen uit de midden- en hogere klasse.
Wereldsysteem
De indeling van de wereld volgens het centrum-periferiemodel. Dit wordt gebruikt om de economische en politieke machtsverhoudingen uit te kunnen drukken.
Gebruik de atlaskaarten 1630 en D.
Op basis van deze atlas kaarten kun je China op hoofdlijnen indelen in een centrumgebied, een semi-perifeer gebied en een perifeer gebied.
Geef aan welke delen van China respectievelijk tot het centrum, de semi-periferie en de periferie gerekend moeten worden.
Uit het antwoord moet blijken dat in China:
- de kust(provincies) / de mondingsgebieden van de grote rivieren / het oosten tot het centrum gerekend moeten worden;
- het nabije binnenland tot de semi-periferie gerekend moet worden;
- provincies als Xinjiang, Tibet en Yunnan tot de periferie gerekend moeten worden / het westen van China tot de periferie gerekend moet worden.
A1. Samenhang en verscheidenheid in de wereld
1. Indicatoren
2. Bevolkingsspreiding en bevolkingsdichtheid
3. Bevolkingsgroei en verdeling van de beroepsbevolking
4. Centrum, semi-periferie en periferie
5. Globalisering
6. Economische globalisering
7. Culturele globalisering
8. Veranderingen in politieke en economische globalisering
9. Grootstedelijke gebieden
