Samenvatting voor bedrijfseconomie - Scheiden en de financiële gevolgen
Het einde van de relatie
In een vorige video stelde we al vast dat er drie officiële samenlevingsvormen zijn: het huwelijk, het geregistreerd partnerschap, hier kortweg het GP genoemd, en het samenlevingscontract
Hoe beëindig je een huwelijk?
De enige manier om een huwelijk te beëindigen is door te scheiden. Je start een scheidingsprocedure. Dat doe je via een advocaat, die verzoekschrift daartoe indient bij de rechtbank. Je kan met je partner samen een advocaat inhuren of ieder apart. De rechter zal dan het huwelijk officieel ontbinden.
Maar daarvoor moeten de afspraken en beloftes, die bij het sluiten van het huwelijk werden vastgelegd, eerst op hun waarde worden bekeken. Zo moeten de schulden en bezittingen van beide partners worden verdeeld. Hoe deze verdeling eruit moet zien is afhankelijk van de vorm waarin het huwelijk geregeld was. Al het vermogen dat binnen de gemeenschap valt, moet bijvoorbeeld 50/50 worden verdeeld. Vermogen dat privé was gebleven tijdens de huwelijksperiode, wordt niet verdeeld, maar blijft zo.
En als er getrouwd is onder huwelijkse voorwaarden, dan wordt het vermogen natuurlijk verdeeld aan de hand van de gemaakte afspraken.
Hoe beëindig je een geregistreerd partnerschap of een samenlevingscontract?
Ook het geregistreerd partnerschap kan men beëindigen door een beschikking van de rechtbank te vragen. Het gaat op dezelfde manier als bij het huwelijk. Maar, mochten de partners het al eens zijn over de voorwaarden van de scheiding, dan is de rechter niet nodig - tenzij er kinderen in het geding zijn. Alleen bij grote onenigheid over de interpretatie van de afspraken, kan er een rechter aan te pas komen. Hetzelfde geldt voor het samenlevingscontract, dat direct bij de notaris of advocaat ontbonden worden.
Wat is alimentatie?
Bij dit alles moeten we het begrip alimentatie kennen. De verdeling van vermogen is namelijk niet het enige gevolg van scheiden. Zo behoorde tot het sluiten van een huwelijk of geregistreerd partnerschap een onderhoudsplicht. Partners hebben voor elkaar en eventuele kinderen te zullen zorgen. Tijdens de relatie was dit meestal vanzelfsprekend, maar deze plicht blijft na het beëindigen van de relatie en de scheiding ook bestaan. We noemen het bedrag dat daarmee gepaard gaat: de alimentatie. Er zijn twee alimentaties: partneralimentatie en kinderalimentatie.
Wat is partneralimentatie?
In het kader van de onderhoudsplicht kan de rechter een partneralimentatie toewijzen. Hij kan bepalen dat de partner die het meeste verdient, een bepaald deel van dat inkomen maandelijks aan de andere partner (en eventuele kinderen) afstaat. De hoogte ervan bepaalt hij naar de draagkracht van de een en de behoefte van de ander.
Wat is kinderalimentatie?
Daarnaast kan de rechter een kinderalimentatie opleggen, gesteld dat er kinderen tot het gezin behoren. Kinderalimentatie is de plicht tot betalen van financiële steun voor kinderen na de scheiding. De hoogte van kinderalimentatie wordt bepaald aan de hand van een vaste formule. Beide ouders betalen een bepaald percentage naar draagkracht.
Kinderalimentatie berekenen
De berekening van de kinderalimentatie is als volgt: draagkracht van de ouder gedeeld door de som van de draagkracht van beide ouders samen x 100. Onthoud dit voor later, mocht je ooit aan scheiden denken. De ouder met het hoogste besteedbare inkomen, en dus de hoogste draagkracht, betaalt dus het meest.
Hier een rekenvoorbeeld om het duidelijker te maken:
Stel, een kind van gescheiden ouders heeft per maand €100 nodig voor kleding. De draagkracht van ouder 1 is bijvoorbeeld €700, en de draagkracht van ouder 2 is bijvoorbeeld €300. De kinderalimentatie voor ouder 1 is dan: 700 / (700+300) x 100 = 70%. De draagkracht van ouder 1 is dus 70% van €100 = €70.
Het partnerpensioen recht
Partnerpensioen recht een ander begrip dat hoort bij de wettelijk geregelde samenlevingsvorm, en dat dus bij de scheiding ook om de hoek komt kijken. (Voor zover een pensioenrecht om de hoek kan kijken natuurlijk.) Beide partners hebben namelijk recht op de helft van het aanvullende pensioen van de ander, - als dat er is. Daarvoor moet je eerst weten dat dat precies is, pensioen.
Wat is een pensioen?
Pensioen is een vorm van verzekering van inkomen, voor het geval het gebruikelijke inkomen wegvalt. Stop je met werken op een bepaalde leeftijd of raak je arbeidsongeschikt of gaat je verdienende partner dood, dan dan kan je opeens zonder inkomen komen te zitten. Daarvoor is het pensioen in het leven geroepen: om dat op te vangen.
Er zijn twee soorten pensioen:
1. Het wettelijk pensioen, en;
2. het aanvullend pensioen.
Wettelijk pensioen
Het wettelijk pensioen is de uitkering die de overheid maandelijks betaalt aan tot voor kort elke Nederlander vanaf de leeftijd van 65 jaar. AOW, heet dat ook wel: het is de Algemene Ouderdomswet. Tegenwoordig moet je daar 66 voor zijn. En over een paar jaar 67.
Aanvullend pensioen
Het aanvullend pensioen is het bedrag dat je bovenop het wettelijk pensioen kunt krijgen, wanneer je dat tenminste tijdens je loopbaan als werknemer of zelfstandige hebt ‘opgebouwd’. Er wordt daarvoor dan namelijk een bepaald deel van je salaris ingehouden, voor jou ‘gespaard’ zeg maar, in een zogeheten pensioenfonds, waaruit je je aanvullende uitkering krijgt; ofwel je aanvullend pensioen.
Volgens het partnerpensioen recht heeft elke samenlevende partner het recht op een deel van het aanvullende pensioen van de andere partner, mocht hij of zij dat krijgen. Het wordt gelijk verdeeld over beide partners. Aanvullend pensioen, dat werd opgebouwd vóór het huwelijk, wordt niet gedeeld. Voor wie het GP is aangegaan geldt hetzelfde.
Tot zover het huwelijk en de financiële consequenties bij een scheiding.
