8. Risicomanagement

Samenvatting voor bedrijfseconomie - Risicomanagement

Risico-hedging

Risico lopen is doorgaans niet wenselijk; het is immers de kans lopen dat er iets plaatsvindt met een negatief gevolg. Het kan dan ook interessant zijn voor mensen om een risico af te dekken. Het afdekken van een financieel risico van een investering door middel van een andere investering noemen we risico hedging.

Risico-hedging: voorbeeld

Je zou bijvoorbeeld het risico van een investering in een aandeel kunnen afdekken, of hedgen, door middel van een optie of een termijncontract. Stel, jij bezit een aandeel waarvan je weet dat de waarde flink kan schommelen. Je denkt dat het aandeel meer waard gaat worden, maar je weet dit natuurlijk niet zeker. Je kan dan je risico hedgen door een call optie te kopen. Als je aandeel meer waard wordt, dan zal je daarvan profiteren, maar als het minder waard wordt dan maak je gewoon gebruik van jouw uitvoerrecht van de optie, waardoor je enkel de optiepremie kwijt bent. De prijs voor het afdekken van jouw risico is dan dus de optiepremie.

Maar risico-hedging hoeft niet altijd betrekking te hebben op aandelen en opties. Zo kan een bedrijf ook aan risico-hedging doen met termijncontracten voor bijvoorbeeld grondstoffen. Stel je hebt een kledingbedrijf en je bent erg afhankelijk van de textielprijzen, dan zou je een termijncontract kunnen afsluiten met een leverancier. Je spreekt dan af dat jij een bepaalde hoeveelheid textiel op een bepaald moment in de toekomst mag kopen voor een bepaalde prijs. En let op: bij een termijncontract zijn beide partijen verplicht om zich aan deze afspraak te houden. Niet zoals bij een optie, waar de optiehouder een recht heeft en de optieschrijver een plicht. Zo kan je dus met een termijncontract bepaalde risico’s afdekken. 

Soorten risico’s

Bedrijven hebben natuurlijk ook te maken met verschillende soorten risico’s. Deze risico’s hebben vaak te maken met bezittingen en schulden. En, zoals we in andere video’s leren, staan de bezittingen en schulden van een bedrijf op de balans. Hoe een balans er precies uitziet hoeven we voor nu niet te weten, maar het is dus een overzicht van alle bezittingen die we hebben, en hoe we deze bezittingen hebben gefinancierd.

Deze bezittingen en schulden kunnen dus ook risico’s met zich meebrengen. Denk aan het onderhoud van een bedrijfspand of een machine. Onderhoud kan duur uitvallen en spullen kunnen natuurlijk altijd kapot gaan. Hier zit dus risico aan verbonden.

Daarnaast moeten de bezittingen ook gefinancierd worden, en als we zelf niet genoeg geld hebben, dan moeten we dat lenen. Aan de schulden die we dan opbouwen zitten ook weer risico’s. Als je jouw schuld niet terug kan betalen heb je namelijk een probleem. En, hoe meer schuld je opbouwt, hoe moeilijker en duurder het wordt om een nieuwe lening af te sluiten om weer nieuwe bezittingen aan te schaffen, wat ook weer risicovol is. Zowel bezittingen als schulden brengen risico’s met zich mee.

Off-balance-sheet risico’s

Een oplossing daarvoor is zogenaamd off-balance-financiering. Je financiert hiermee bepaalde zaken, je raadt het al, buiten de balans om. Een aantal voorbeelden hiervan zijn: 

1. Het afsluiten van huur- of lease overeenkomsten. Je kan op deze manier gebruik maken van een gebouw of machine zonder dat dit als een bezitting op de balans komt te staan. Je hoeft er ook geen lening voor af te sluiten om aan te schaffen. Je loopt hiermee dus niet het risico van waardevermindering of onderhoud van de spullen, of het risico van een lening. Echter kan het wel verraderlijk zijn, want als jij een bindende overeenkomst hebt gesloten die een lange periode en hoge bedragen betreft, kan dit natuurlijk risico’s met zich mee brengen. We zien dit niet terug op de balans, maar als we onze afspraken uit de overeenkomsten niet kunnen nakomen komen we wel in de problemen. 

2. Ook kunnen we termijncontracten afsluiten, waarmee we ons dus kunnen vastleggen aan een koop in de toekomst. We zien hetgeen we aan gaan schaffen nog niet op de balans staan, maar we hebben wel een verplichting in de toekomst. We lopen risico dat we dit niet kunnen opbrengen tegen die tijd. Aan de ene kant beschermen termijncontracten ons dus voor prijsschommelingen in de toekomst, maar aan de andere kant brengen ze wel een verplichting met zich mee, wat risicovol kan zijn.

3. Factoring is ook een voorbeeld van off-balance-financiering. Als je een factuur hebt gestuurd, dan wordt deze doorgaans niet meteen betaald. Alle openstaande facturen die nog niet betaald zijn noemen we debiteuren, en deze komen op de balans te staan. We kunnen deze vordering die we hebben op die debiteuren namelijk zien als een bezit, aangezien wij recht hebben op dat geld. Maar, zolang deze debiteuren niet betalen, lopen we natuurlijk risico, want we weten nooit zeker of ze daadwerkelijk gaan betalen.

Aan die debiteuren op de balans zit dus risico. We kunnen die debiteuren dan van de balans afhalen door factoring. We verkopen hierbij onze facturen aan een factoringmaatschappij. Zij nemen daarbij de vordering over, waardoor wij geen risico meer lopen, in ruil voor een percentage van de factuur. We halen daarmee dus ons risico van de balans in ruil voor wat kosten.

4. Ten slotte zou je als bedrijf ook gebruik kunnen maken van een consignatievoorraad. Je hebt dan als bedrijf een voorraad, maar het eigendomsrecht van deze voorraad blijft in handen van de leverancier; het is dus nog niet officieel van jou en komt niet op jouw balans. Pas op het moment dat je de voorraad gebruikt, of verkoopt, krijg jij het eigendomsrecht. Op deze manier zie je de voorraad voor het grootste deel dus niet terug op jouw balans.