5. Niet-financiële informatie

Samenvatting voor bedrijfseconomie - Niet-financiële informatie 

Wat is niet-financiële informatie?

De meeste bedrijven hebben als belangrijkste doel om winst te maken. Daarom ligt de nadruk vaak ook op de financiën: hoeveel omzet wordt er gedraaid? Wat zijn onze grootste kostenposten? En maken we winst? Allemaal vragen die uitermate belangrijk zijn voor stakeholders (belanghebbenden).

Jaarrekening en bestuursverslag

Voor het besturen van een organisatie en voor het rapporteren van de gang van zaken is de financiële informatie dus van belang. BV’s en NV’s zijn verplicht om de financiële informatie te rapporteren in de vorm van een jaarrekening. Grote BV’s en NV’s zijn ook nog verplicht om de niet-financiële informatie te rapporteren in een uitgebreid bestuursverslag. Dit zal dus niet alleen maar draaien om cijfers, maar juist ook om de zaken daaromheen, uitgeschreven in woorden.

En, hoewel dit alleen voor grote bedrijven verplicht is om te rapporteren, is niet-financiële informatie voor elk bedrijf natuurlijk buitengewoon belangrijk. Uit een winst- en verliesrekening of een balans is doorgaans niet makkelijk af te lezen of het personeel goed functioneert, of er langlopende afspraken met afnemers zijn, of dat er plannen zijn om een nieuw product op de markt te brengen.

Risicomanagement

Er kunnen daarbij ook risico’s ontstaan die niet in de cijfers terug te zien zijn. Als een groot deel van het personeel ermee stopt, en het moeilijk is om nieuwe te vinden, dan kan dit natuurlijk een risico vormen. Ook kan het bijvoorbeeld zijn dat de huidige klanten hun contracten niet verlengen, of dat het toch niet helemaal lukt om het nieuwe product van de grond te krijgen.

Niet-financiële informatie is dus een belangrijk onderdeel van het risicomanagement van een bedrijf, en kan de ondernemingsresultaten flink beïnvloeden. Daarnaast kan een bedrijf in bezit zijn van immateriële activa. Dit zijn bezittingen die niet-tastbaar zijn, niet-materieel dus. Denk hierbij aan vergunningen, patenten of bepaalde software. Deze kunnen erg waardevol zijn, maar het kan best lastig zijn om de waarde hiervan goed uit te drukken in cijfers. Daarom kan de niet-financiële informatieverstrekking belangrijk zijn om de waarde van immateriële activa te omschrijven.

Niet alleen intern, maar ook extern kunnen er natuurlijk niet-financiële ontwikkelingen zijn die de moeite waard zijn om te rapporteren voor een bedrijf. Als er ingrijpende marktontwikkelingen zijn, door bijvoorbeeld een nieuwe concurrent of nieuwe wetgeving, dan is dit vanzelfsprekend ook van groot belang. Voor het volledige plaatje van een bedrijf is er dus meer nodig dan een enkel een financiële rapportage. 

Kritische succesfactoren (prestatie-indicatoren)

Voor het succesvol besturen van een bedrijf is niet-financiële management informatie relevant op verschillende vlakken. Dit noemen we ook wel kritische succesfactoren, waarmee we aangeven welke activiteiten in een organisatie essentieel zijn voor het succes van de organisatie op langere termijn. Deze kritische succesfactoren kunnen we dan meten aan de hand van prestatie-indicatoren. We zullen hiervan de belangrijkste bespreken. 

Klanttevredenheid

Ten eerste de klanttevredenheid. Het zegt natuurlijk veel over het succes van een bedrijf hoe tevreden de klanten zijn. Dit is dus een kritische succesfactor. We zouden dit kunnen meten door het aantal klachten per maand te rapporteren. Het aantal klachten is dan de prestatie-indicator van de succesfactor klanttevredenheid. 

Innovatiekracht

Ten tweede de innovatiekracht. Innovatie is voor veel bedrijven erg belangrijk om langdurig succesvol te blijven. De prestatie-indicator voor innovatie kan natuurlijk erg uiteenlopen, afhankelijk van het bedrijf, maar een simpel voorbeeld zou kunnen zijn dat je elk jaar minimaal één nieuw product op de markt brengt om vernieuwing te stimuleren. 

Leveringstermijn

Je leveringstermijn van je producten zou ook een kritische succesfactor kunnen zijn, waarbij de prestatie-indicator kan zijn dat je 95% van je producten levert binnen 2 dagen. 

Interne communicatie

In veel grote bedrijven is de interne communicatie een groot struikelblok. Met veel verschillende afdelingen is het soms lastig om goed met elkaar te blijven communiceren. Een prestatie-indicator om deze kritische succesfactor te meten zou kunnen zijn: de leiding van elke afdeling moet minimaal één keer per half jaar een vergadering hebben met de leiding van elke andere afdeling binnen het bedrijf.

Efficiency

De efficiency van bedrijfsprocessen kan ook een kritische succesfactor zijn. Uiteraard kan dit weer te maken hebben met heel veel verschillende dingen voor verschillende bedrijven, maar het heeft doorgaans te maken met de hoeveelheid input die geleverd kan worden voor een bepaalde output. Een prestatie-indicator zou kunnen zijn dat er gemiddeld minder dan een X hoeveelheid grondstoffen gebruikt mag worden per eindproduct. 

Breedte van het assortiment

Dan hebben we ook nog de breedte van het assortiment. Voor sommige bedrijven kan dit een kritische succesfactor zijn. Een prestatie-indicator van een webshop zou dan kunnen zijn dat een bedrijf altijd minimaal 50 producten aanbiedt waarvan 90% op voorraad. 

Kwaliteit personeel en bedrijfsprocessen

En ten slotte kan de kwaliteit van het personeel en de bedrijfsprocessen een kritische succesfactor zijn. Dit is vaak lastig meetbaar. Maar, een bedrijf zou als prestatie-indicator het aantal trainingsdagen voor het personeel kunnen hebben. Deze training hebben dan als doel om de kwaliteit van het personeel te verbeteren. 

Aan de hand van deze kritische succesfactoren en bijbehorende prestatie-indicatoren kan het management van een bedrijf bepaalde beleidsbeslissingen koppelen aan behaalde resultaten per financiële en dus ook niet-financiële informatie categorieën. 

Social accounting

Naast de niet-financiële informatie die voornamelijk effect heeft op het presteren van het eigen bedrijf, moeten grote bedrijven ook rapporteren over de effecten van hun activiteiten op de maatschappij. Thema’s die hierbij veelal aan bod komen zijn: 

1. Duurzaamheid en milieuvervuiling. Hoe vervuilend is het bedrijf? En wat doet het aan verduurzaming? 
2. Maar ook sociale zaken die bijvoorbeeld te maken hebben met het personeel komen hierin voor. Hoe lang blijft een werknemer gemiddeld bij het bedrijf? Hoe tevreden zijn de werknemers? En worden er veel vaste contracten aangeboden of wordt gebruik gemaakt van flexwerkers die doorgaans veel minder rechten hebben?
3. Daarnaast is het van belang hoe er omgegaan wordt met mensenrechten. Wordt er gediscrimineerd jegens bepaalde bevolkingsgroepen? Wat wordt er gedaan aan het tegengaan van kinderarbeid in het productieproces? 
4. Ook over de bestrijding van corruptie en omkoping kan gerapporteerd worden. Heeft het bedrijf bijvoorbeeld banden met verdachte partijen? 
5. En ten slotte kan er ook gerapporteerd worden over de diversiteit binnen een bedrijf. Er kan bijvoorbeeld gekeken worden naar diversiteit op basis van etniciteit, leeftijd of geslacht. Hoeveel vrouwen zitten er bijvoorbeeld in het bestuur van een bedrijf? 

Dit soort maatschappelijke zaken wordt steeds belangrijker gevonden in de samenleving. Grote bedrijven worden daardoor ook steeds meer verplicht om hierover te rapporteren.