2. Matrix marktvormen
in de economie houdt concurrentie in dat twee of meerdere bedrijven strijden voor een groter marktaandeel.
Goederen en diensten waarvan de exemplaren in de ogen van de consument verschillen. Denk bijvoorbeeld aan Nike schoenen en Gucci schoenen. Het zijn beide schoenen, maar consumenten zien grote verschillen!
Goederen en diensten waarvan alle exemplaren in de ogen van de consument identiek zijn. Het maakt dan ook niet uit van welke aanbieder het product afkomstig is. Denk bijvoorbeeld aan suiker.
In de economie spreken we meestal van een markt als we het hebben over een afgebakend gebied waarin aangeboden en gevraagde hoeveelheden van een bepaald product verhandeld worden, waarbij een prijs ontstaat.
Hiermee wordt het verschijnsel bedoeld dat het vrije spel van vraag en aanbod automatisch zorgt voor voldoende afstemming tussen vragers en aanbieders, met een geschikte prijs als gevolg.
Hiermee wordt de situatie bedoeld waar de gevraagde hoeveelheid in evenwicht is met de aangeboden hoeveelheid. Het aantal gevraagde producten of diensten staat hier dus precies gelijk aan het aantal aangeboden producten of diensten
Dit het geheel van omstandigheden waaronder producenten opereren en met elkaar concurreren
Marktvorm met slechts één aanbieder
Een marktvorm waarop de feitelijke verschillen tussen producten van verschillende aanbieders klein zijn, maar waarop consumenten de producten toch verschillend waarderen. Er zijn veel aanbieders en het product is heterogeen. Bedrijven kunnen dan ook, binnen zekere grenzen, de prijs zelf bepalen. Een voorbeeld is de kledingindustrie; Gucci schoenen zijn doorgaans duurder dan Nike schoenen, maar het zijn beide schoenen!
Dit zijn markten waarbij de prijs niet volledig wordt gevormd door vraag en aanbod maar waarbij individuele vragers of aanbieders invloed kunnen uitoefenen op de prijsvorming
Een marktvorm met een beperkt aantal aanbieders of enkele grote aanbieders die het overgrote marktaandeel in handen hebben.
Het bedrag dat wordt betaald of gevraagd bij de verhandeling van goederen en/of diensten
Marktvorm met een groot aantal vragers en aanbieders, homogene producten, vrije toe- en uittreding en volledige transparantie. De individuele vrager of individuele aanbieder heeft geen invloed op de prijs.
Rest Inkomen dat overblijft na beloning van de andere productiefactoren (opbrengst minus kosten)
Een redactrice van een economisch magazine schrijft een artikel over specialisatie van behandelingen bij ziekenhuizen. Ze richt zich op een
bepaalde behandeling waarin patiënten uit een regio alleen terecht kunnen bij één ziekenhuis. Voor 2021 onderhandelen de vier grootste
zorgverzekeraars gezamenlijk met het ziekenhuis over een contract. De gezamenlijke zorgverzekeraars stellen een prijs van € 1.000 per
behandeling voor. Het ziekenhuis vindt dat onacceptabel, omdat er dan verlies wordt geleden op deze behandeling. Het ziekenhuis dreigt het
aantal behandelingen te beperken. Hierdoor zullen de wachtlijsten langer worden.
In haar artikel beschrijft de redactrice dat de overheidsdoelstelling van betaalbare zorg met deze onderhandelingssituatie het best wordt gediend.
De redactrice concludeert: “De prijsstijging van deze behandelmethode zou hoger zijn geweest als:
– de zorgverzekeraars geen marktleider zouden zijn op de oligopolistische markt van de zorgverzekeringen.
– er meerdere ziekenhuizen zouden zijn die de behandeling kunnen en willen uitvoeren.”
Leg beide argumenten van de conclusie van de redactrice uit.
Een voorbeeld van een juiste uitleg is:
• Als de zorgverzekeraars geen marktleider zouden zijn op een oligopolistische markt, zouden ze minder sterk staan bij een eis om de
prijsstijging zo laag mogelijk te houden. Dit zal leiden tot een stijging van de prijs van de behandeling, waardoor de zorgpremies stijgen (Dit is niet goed voor de betaalbaarheid van de zorg)
• Indien meerdere ziekenhuizen de behandeling uitvoeren zullen per ziekenhuis de totale constante kosten over minder behandelingen kunnen worden verdeeld. De gemiddelde totale kosten vallen daardoor hoger uit. De ziekenhuizen zullen dan een hogere prijs eisen voor de
behandeling. Dit zal leiden tot een stijging van de zorgpremies. (Dit is niet goed voor de betaalbaarheid van de zorg)
