2. Het berovingsprobleem

Samenvatting voor economie - Het berovingsprobleem 

Wat is het berovingsprobleem?

Oké, dan hebben we ook nog iets dat we het berovingsprobleem noemen. Dit komt tot stand door verzonken kosten. Weet je nog? Dat zijn kosten die al zijn gemaakt en dus niet meer kunnen worden teruggedraaid vanwege het specifieke karakter van de investering. 

Stel, je hebt besloten dat je koffie gaat verkopen op Koningsdag, dus je koopt een koffiezetapparaat. Maar op de dag zelf blijkt het ineens te regenen. Eigenlijk vind je het nu helemaal niet meer zo’n goed idee. Maar door de aankoop van je koffiezetapparaat (je verzonken kosten dus, want dat geld krijg je niet meer terug), ga je waarschijnlijk alsnog koffie verkopen. 

Berovingsprobleem: voorbeeld

Goed, het berovingsprobleem ontstaat als verzonken kosten ervoor zorgen dat een partij gebruik kan maken van een machtspositie over een andere partij, die ontstaat door verzonken kosten van die andere partij. Laten we naar een voorbeeld kijken. 

Stel: jij hebt een bedrijf met een aantal werknemers, en wil dat zij een bepaalde waardevolle skill leren. Je besluit om te betalen voor een cursus, zodat ze dit kunnen leren. Als je van tevoren geen duidelijke afspraken hebt gemaakt, dan hebben de werknemers daarna een machtspositie verkregen. 

Jij hebt namelijk geld geïnvesteerd in de cursus, dit zijn dus jouw verzonken kosten, want die krijg je niet meer terug. De werknemers kunnen nu gebruikmaken van de machtspositie door hoger salaris te vragen of ergens anders te gaan werken, omdat ze nu die extra skill hebben. Jij hebt daarvoor betaald, waardoor zij meer waard zijn en je absoluut niet wilt dat ze weg gaan. 

Dit kan er vervolgens weer voor zorgen dat je uiteindelijk gewoon helemaal geen cursus gaat betalen, omdat je bang bent dat dit gaat gebeuren. En dit is natuurlijk een suboptimale situatie, want nu hebben je werknemers geen extra skill en heb jij geen extra waardevolle werknemers; sub-optimaal dus. Goed, je zou natuurlijk van tevoren gewoon duidelijke afspraken kunnen maken hierover, maar het gaat om het idee.