In deze samenvatting voor maatschappijwetenschappen gaan we het hebben over de vaardigheden die je moet hebben om een maatschappelijk probleem te doorgronden. We leren je welke hulpmiddelen er zijn om maatschappijanalyses te maken. Dit gebeurt dan met begrippen, concepten geheten, kernconcepten en hoofdconcepten.
2. Vaardigheden, de hoofd-, en kernbegrippen en de 4 paradigma's

objectief betekent gebaseerd op feiten, subjectief betekent gebaseerd op meningen. Een feit is controleerbaar terwijl een mening een persoonlijke overtuiging is.
Hierbij gaat men uit van de visie dat mensen handelen vanuit eigenbelang bij beslissingen die ze nemen. Het verschijnsel van de sociale ongelijkheid wordt dan onderzocht vanuit de visie dat veel individuen voordeel hebben bij ongelijkheid.
is een ‘wetenschappelijke bril’ waarmee een wetenschappers maatschappelijke verschijnselen op een bepaalde manier kunnen verklaren
is het proces van uitbreiding en intensivering van contacten en afhankelijkheden over zeer grote afstanden en over landsgrenzen heen
is de institutionalisering van politieke macht tot een staat.
is het proces van verandering van de machts- en gezagsverhoudingen door een grotere inspraak en medezeggenschap van degenen met minder macht.
is het proces waarbij een complex van waarden en min of meer geformaliseerde regels vastgelegd wordt in standaard gedragspatronen, die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren.
is het proces waarbij individuen in toenemende mate hun zelfstandigheid op verschillende terreinen kunnen vergroten
is het ontwikkelen van de samenleving tot een moderne samenleving
is de vertegenwoordiging van een groep in (politieke) organisaties door één of enkele betrokkenen die namens de groep optreden.
s het geheel van voorstellingen, uitdrukkingsvormen, opvattingen, waarden en normen die mensen als lid van een groep of samenleving hebben verworven
is het tot stand komen van bindingen tussen meer dan twee mensen, doordat ze elkaar beïnvloeden en gemeenschappelijke waarden en normen ontwikkelen.
is het complex van min of meer geformaliseerde regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties rond politieke machtsuitoefening en politieke besluitvorming reguleren.
Dit gaat er vanuit dat individuen in een groep door socialisatie en omgaan met elkaar (interactie) een betekenis van de ‘’werkelijkheid’’ construeren, die misschien niet altijd klopt met de werkelijkheid. Maar de groep gelooft erin. Sociale ongelijkheid is dan volgens de constructivisten gebaseerd op beelden die de leden van de groep hebben de construeert over verschillende groepen.
is het complex van min of meer geformaliseerde regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren
is macht die als legitiem beschouwd wordt.
is het vermogen van personen of groepen om andere personen, groepen of zaken de wil op te leggen, eventueel tegen de wensen of belangen van die anderen in.
is het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben, het gevoel een groep te zijn, lid te zijn van een gemeenschap, de mate van verantwoordelijkheid voor elkaars welzijn, en de mate waarin anderen daar ook een beroep op kunnen doen.
is wanneer verschillen tussen mensen gevolgen hebben voor hun maatschappelijke positie en effect hebben op de kansen, waardering en behandeling die zij krijgen.
is een samenhangend geheel van beginselen en denkbeelden, meestal uitmondend in ideeën over de meest wenselijke maatschappelijke en politieke verhoudingen.
is wanneer een persoon binnen een cultuur is geboren en opgroeit en deze cultuur met de paplepel krijgt ingegoten.
is het proces van overdracht en verwerving van de politieke cultuur van de groep(en) en samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen.
is het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen.
is het achteraf bespreken hoe iets is gegaan/verlopen.
is een samenhang tussen verschillende variabelen die niet direct oorzakelijk is, het geeft aan dat twee verschijnselen relatief vaak samen voorkomen. In de maatschappijwetenschap gaan we niet uit van causaliteit maar van correlaties.
is een oorzaak-gevolg relatie
Een hypothese is een voorlopige stelling waarin je aangeeft wat je verwacht te vinden in je onderzoek.
is een situatie waarin individuen, groepen en/of staten elkaar tegenwerken om de eigen doelen te bereiken.
legt de nadruk op de regels en instituties in een samenleving die de stabiliteit en het voortbestaan van die samenleving moeten bevorderen. Dat is de functie van die regels. Dit paradigma ziet de samenleving als sociaal systeem gericht op consensus, ofwel gedeelde waarden en belangen. Sociale ongelijkheid met z’n machtsverschillen heeft dan een functie die niet altijd negatief hoeft te zijn.
Inleiding
Goud wordt al duizenden jaren als waardevol metaal gezien en kent in al die tijd uiteenlopende toepassingen. Al in het oude Egypte was goud
een ruilmiddel. Tot in de twintigste eeuw na Christus is goud gebruikt in munten. Inmiddels zijn munten niet meer direct gekoppeld aan een
goudwaarde. Toch bezitten centrale banken nog steeds goud, als noodvoorraad. Goud zit ook in waardevolle sieraden, zoals in de trouwringen die pasgehuwden elkaar omdoen.
Goud kan bindingen tussen mensen versterken. Er zijn vier typen bindingen te onderscheiden. Leg uit welke twee typen bindingen, die versterkt kunnen worden door het gebruik van goud, te herkennen zijn in de inleiding. Gebruik in je uitleg:
- de namen en omschrijvingen van de twee typen bindingen;
- een voorbeeld van elk type binding uit de eerste alinea van de inleiding.
Voorbeeld van een juist antwoord:
• Goud werd gebruikt in munten / als ruilmiddel voor verhandelen van goederen. Zo kan goud de onderlinge economische bindingen/afhankelijkheden tussen mensen versterken
• Goud wordt gebruikt in bijvoorbeeld trouwringen die pasgehuwden elkaar omdoen, als uitdrukking van positieve gevoelens voor elkaar. Zo kan goud de onderlinge affectieve bindingen/afhankelijkheden tussen mensen versterken