In deze samenvatting voor maatschappijwetenschappen gaan we het hebben over opvattingen van globalisering en individualisering. We bekijken dit vanuit verschillende politieke ideologieën: het confessionalisme, het liberalisme en de sociaaldemocraten. Je kunt deze uitleg gebruiken om te leren voor toetsen, SE's en het eindexamen.
20. Politieke stromingen over de veranderingsprocessen

Globalisering is een proces dat zowel economische, technologische, institutionele en sociale ontwikkelingen omvat. Kenmerkend voor het proces van politieke globalisering politieke is dat doordat landen meer gaan samenwerken, het makkelijker wordt om bijvoorbeeld handel te drijven of bijvoorbeeld te reizen van het ene land naar de andere
Individualisme is een filosofisch standpunt waarbij de gedachtegangen en de rechten van het individu boven het belang van de gemeenschap worden geplaatst
Supranationalisme is een wijze van samenwerking en besluitvorming in politieke gemeenschappen bestaande uit verschillende staten. In supranationale organisaties worden bepaalde bevoegdheden van de nationale staten overgedragen naar een autoriteit die boven de nationale staten staat
Confessionalisme is de godsdienstige opvatting die de geloofsbelijdenis als het belangrijkste binnen de religie beschouwt
Het liberalisme heeft als uitgangspunt zo veel mogelijk vrijheid van het individu zolang hij de vrijheid van anderen niet beperkt. Liberalen streven naar een samenleving waarin burgers grote vrijheden genieten, zoals de burgerrechten die het individu beschermen en de macht van de staat en de kerk beperken
De sociaaldemocratie is van oorsprong een parlementair ingestelde variant van de bredere socialistische beweging, die door middel van verkiezingen en hervormingen van het kapitalisme tot een samenleving met meer gelijkheid wil komen
Een consumptiemaatschappij is een samenleving waar vrije tijd overwegend wordt gebruikt om goederen of diensten te verwerven, om daarover na te denken en om te pronken met aangeschafte goederen
Vrijhandel is internationale handel zonder handelsbelemmeringen. Als er geen sprake is van protectionistische maatregelen kunnen landen gemakkelijk onderling producten met elkaar verhandelen
Als we spreken van het marktmechanisme dan hebben we het over het geheel van vraag en aanbod
Zorg en belangstelling vanuit een christelijke achtergrond voor het milieu, Gods schepping en bijgevolg ook voor de mens; een bijzondere band met de grond en de natuur
Rationalisatie of rationalisering in de sociologie is de overgang van een traditionele naar een rationele samenleving. Daarbij wordt de werkelijkheid in toenemende mate gesystematiseerd en geordend om de beheersbaarheid en voorspelbaarheid te vergroten
Democratisering is het vergroten van inspraak en medezeggenschap in een organisatie, meer specifiek in het bestuur van een overheid. Het is hierbij het proces om van een autoritaire samenleving te komen tot een democratie
Het Nederlandse pensioenstelsel is gebaseerd op drie pijlers:
Pijler 1. De AOW (Algemene Ouderdomswet) is een basispensioen van de overheid. Iedereen die de AOWleeftijd heeft bereikt en in Nederland
woont of heeft gewoond, heeft hier recht op. De Belastingdienst int de premies volksverzekeringen tegelijk met de inkomstenbelasting. Men
ontvangt het AOW-pensioen vanaf de dag dat men de AOW-leeftijd heeft bereikt.
Pijler 2. De tweede pijler betreft het aanvullend pensioen, dat vrijwel alle werknemers via het betalen van premies verplicht opbouwen via hun
werkgever. Binnen de aanvullende pensioenen is solidariteit tussen groepen mensen decennialang min of meer vanzelfsprekend geweest: de
deelnemers aan een pensioenfonds vormen een collectief en bouwen gezamenlijk een kapitaal op waar later hun pensioen uit wordt betaald.
Pijler 3. En daarbovenop kunnen burgers een individuele pensioenverzekering afsluiten bij een verzekeringsmaatschappij.
Bron: J.H. Tamerus, (2011) en Sociaal en Cultureel Planbureau, augustus 2015
Het Nederlandse pensioenstelsel berust op drie pijlers.
Leg voor elke pijler uit welke politieke stroming daarin het meest herkenbaar is. Gebruik in je uitleg een uitgangspunt van de betreffende stroming
Voorbeeld van een juist antwoord:
• In de wettelijk verplichte AOW (pijler 1) is de sociaaldemocratische stroming het meest herkenbaar. Een van de uitgangspunten van de
sociaaldemocratie is de leidende rol van de overheid bij het organiseren van solidariteit dus de overheid zorgt voor een basispensioen voor iedereen
• Het aanvullend pensioen (pijler 2) is het meest herkenbaar bij de confessionele stroming. Uitgangspunt van deze stroming is gespreide
verantwoordelijkheid. De overheid legt de regeling en uitvoering van het aanvullend pensioen neer bij organisaties van het maatschappelijk
middenveld (werkgevers- en werknemersorganisaties)
• In de individuele pensioenverzekering (pijler 3) is de liberale stroming het meest herkenbaar, namelijk het liberale uitgangspunt van de eigen
verantwoordelijkheid van de burger