In deze video met uitleg voor natuurkunde gaan we verder met het onderwerp waar de in vorige video's al mee begonnen zijn, namelijk straling. We zullen nu specifiek gaan kijken naar wat de gevolgen zijn van straling en hoe dit in de medische wereld gebruikt wordt. Gebruik deze uitleg om je voor te bereiden op toetsen en het eindexamen!
3. Straling en gezondheid
Gegeven door:
Emiel Woutersen
Beschrijving
Begrippen
Alfastraling (α-straling)
Bestaat uit heliumkernen. Heeft een groot ioniserend vermogen, maar een klein doordringend vermogen en geringe dracht
Bètastraling (β-straling)
Bestaat uit elektronen. Gemiddeld doordringend en ioniserend vermogen en een vrij grote dracht
DNA
Afkorting van Desoxyribo-Nucleic-Acid. Het DNA bevat de erfelijke informatie van een organisme
Dosis (D)
De hoeveelheid energie die een ioniserende straling afgeeft aan een materie, wordt de dosis genoemd. D=E/m , met D in Gray, E energie in Joule en m de massa in kg
Dosisequivalent
Blootstelling aan ioniserende straling door bestraling of besmetting is altijd schadelijk. Het wordt uitgedrukt in dosisequivalent. Deze hangt af van de geabsorbeerde stralingsenergie, de lichaamsmassa en de soort straling: H= wR· Eabs/m, H= dosisequivalent (Sv), wR= weegfactor, Eabs= geabsorbeerde energie (J), m= massa (kg)
Dracht
Per ionisatie gaat er 10 eV (elektronvolt) verloren. Omdat energie dus gebruikt wordt, zal de energie na een tijdje op raken. Hierdoor is er een maximale indring-diepte. Deze is afhankelijk van het materiaal
Energie
Een fysische grootheid die uitdrukt in hoeverre een systeem arbeid kan verrichten of warmte kan produceren. De eenheid van energie is joule
Gammastraling (γ-straling)
Bestaat uit fotonen. Zeer klein ioniserend vermogen, zeer groot doordringend vermogen en een grote dracht
Mutatie
Een verandering in genetisch materiaal, waarbij het genotype wordt veranderd
Radioactiviteit
Het verval van onstabiele isotopen waarbij ioniserende straling vrijkomt
Röntgenstraling
Straling die vanuit het heelal niet door de dampkring heen komt (BINAS tabel 30E)
A1: Informatieoverdracht
A2: Medische beeldvorming
1. Kernfysica
2. Soorten straling en vervalvergelijkingen
3. Straling en gezondheid
4. Ioniserende straling (soorten deeltjes)
5. Ioniserende straling (gevaren en halveringsdikte)
6. Ioniserende straling (radioactiviteit)
7. Ioniserende straling (activiteit en halveringstijd)
8. Ioniserende straling 5: Medische beeldvorming
9. Theorie van radioactiviteit
10. Oefenopgave: een massaspectrometer
11. Oefenopgave: radioactief verval - Uranium
12. Oefenopgave: radioactief verval - Tsjernobyl
13. Oefenopgave: straling en dosis
