Lithosfeer : uitleg

Bij het vak aardrijkskunde kom je vanzelf een keer het begrip “lithosfeer” tegen. Maar, wat is dat nu precies? Dat en meer leer je op deze pagina, en natuurlijk door te leren met onze uitlegvideo’s voor aardrijkskunde!

Wat is de lithosfeer?

De lithosfeer is als een dikke, harde schil die het oppervlak van onze planeet bedekt. Het bestaat uit enorme stukken gesteente die we platen noemen. Stel je voor dat je een reusachtige legpuzzel hebt van de aarde. Die puzzel bestaat uit allemaal grote stukken, zoals stukken van een taart. Elk stuk is een plaat van de lithosfeer. Deze platen zijn niet stil: ze bewegen langzaam, net als de wijzers van een klok.

Werking van platen

De reden waarom de platen bewegen heeft te maken met iets wat platentektoniek wordt genoemd. Het is een ingewikkelde term, maar eigenlijk betekent het gewoon dat de platen als een soort puzzelstukjes over de aarde schuiven.

Soms bewegen de platen uit elkaar. Dit gebeurt meestal onder de oceanen. Als de platen uit elkaar schuiven, komt er vloeibaar gesteente omhoog uit de diepte van de aarde. Dit noemen we magma. Magma stolt en wordt nieuw gesteente tussen de platen. Dit is waarom de oceanen groter worden na verloop van tijd.

Wat kan platentektoniek veroorzaken?

Soms botsen de platen tegen elkaar aan. Dit kan gebeuren aan de randen van de continenten. Als de platen tegen elkaar duwen, wordt het gesteente omhoog geduwd en ontstaan er hoge bergen, zoals de Himalaya. Andere keren schuiven de platen langs elkaar, zoals wanneer je twee handen langs elkaar wrijft. Dit kan aardbevingen veroorzaken, omdat de platen soms vast komen te zitten en dan plotseling los schieten.

Lithosfeer en vulkanen

De lithosfeer is ook verbonden met vulkanen. Wanneer een plaat onder een andere duikt, noemen we dit subductie. De duikende plaat smelt deels door de hitte en druk, en dit veroorzaakt magma dat naar boven kan komen en uitbarst als een vulkaan.

De lithosfeer is een actieve plek vol beweging en verandering. Het kan ons landschap vormen en veranderen. Ook is het verantwoordelijk voor dingen zoals bergen, oceanen, aardbevingen en vulkanen. Het is een fascinerend onderdeel van de aarde dat wetenschappers nog steeds bestuderen om meer te begrijpen over hoe onze planeet werkt.

Meer over lithosfeer?

Wil je meer weten over onderwerpen die met lithosfeer te maken hebben? Bekijk dan onze video over platentektoniek. Ook voor andere belangrijke onderwerpen die je moet leren voor aardrijkskunde hebben we video’s, dus neem vooral een kijkje!