Video’s voor maatschappijkunde vmbo-bb: inhoud
Maatschappijkunde gaat over hoe onze samenleving werkt en welke regels en afspraken we hebben. Twee belangrijke domeinen binnen dit vak zijn politiek en beleid en criminaliteit en rechtsstaat. Hieronder lees je wat deze domeinen inhouden en welke onderwerpen je moet kennen voor het eindexamen.
Politiek en beleid
Politiek gaat over hoe een land wordt bestuurd en welke keuzes er worden gemaakt. Beleid is de manier waarop de overheid problemen probeert op te lossen. In dit domein leer je onder andere over:
- De democratie: Nederland is een parlementaire democratie. Dit betekent dat het volk via verkiezingen invloed heeft op het bestuur. Belangrijke begrippen hierbij zijn grondrechten, machtenscheiding en politieke partijen.
- De regering en het parlement: De regering bestaat uit de koning en de ministers. Het parlement (Eerste en Tweede Kamer) controleert de regering en maakt wetten.
- Het politieke besluitvormingsproces: Hoe komt een wet tot stand? Welke stappen worden doorlopen voordat een nieuwe regel of wet wordt ingevoerd?
- Beleid van de overheid: De overheid is verantwoordelijk voor zaken als onderwijs, zorg, milieu en veiligheid. Hoe bepaalt de overheid waar geld aan wordt uitgegeven?
- Invloed van burgers en media: Je leert hoe je als burger invloed kunt uitoefenen, bijvoorbeeld door te stemmen, te demonstreren of via sociale media.
Criminaliteit en rechtsstaat
Criminaliteit gaat over het overtreden van de wet en hoe de overheid hiermee omgaat. De rechtsstaat zorgt ervoor dat er eerlijke regels en rechtspraak zijn. Belangrijke onderwerpen in dit domein zijn:
- Wat is criminaliteit? Je leert welk gedrag strafbaar is en waarom bepaalde misdrijven zwaarder worden bestraft dan andere.
- Oorzaken van criminaliteit: Criminaliteit kan verschillende oorzaken hebben, zoals slechte opvoeding, armoede of groepsdruk.
- De rechtsstaat: Leven in een rechtsstaat betekent dat iedereen zich aan de wet moet houden, ook de overheid. Belangrijke begrippen zijn grondwet, rechtsbescherming en trias politica.
- Het strafrecht: Hoe werkt het strafproces? Wie bepaalt welke straf iemand krijgt? Je leert over de rol van politie, officier van justitie en rechter.
- Straffen en maatregelen: Welke soorten straffen zijn er, zoals geldboetes, taakstraffen of gevangenisstraffen? Ook wordt gekeken naar preventie en resocialisatie.