Bedrijfseconomie

1. Financiering en vermogensmarkt

Gegeven door:
Carlitos Kramer
Beschrijving Begrippen

Welkom allemaal! In deze video met uitleg voor bedrijfseconomie gaan we het hebben over het financieren van een startende eenmanszaak, de onderhandse vermogensmarkt en de openbare vermogensmarkt. Veel succes met leren!

Begroting

Een begroting is een financieel overzicht van de kosten en opbrengsten die je verwacht te maken over een bepaalde periode

Externe financiering

Geld dat bedrijven van buitenaf verschaffen

Vermogensverschaffers

Iemand of een bedrijf die vermogen beschikbaar stelt aan een bedrijf of andere organisatie

Vreemd vermogen

Verplichtingen of schulden die een onderneming heeft

Liquide middelen

Het geld wat een bedrijf in kas heeft

Solvabiliteit

De verhouding van je eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen

Naamloos Vennootschap (NV)

Een bedrijf waarbij de aandelen niet op naam staan en vrij overdraagbaar zijn bijvoorbeeld op de beurs

C1. Financieren

Samenvatting voor bedrijfseconomie - Financieringsmogelijkheden en de vermogensmarkt


Hoe financier je een startende eenmanszaak?

Stel dat jij een eigen eenmanszaak wil oprichten. Dan begin je met een alomvattend ondernemingsplan te schrijven. In het ondernemingsplan geef jij inzicht in de ambities van het bedrijf en maak je een begroting. In de begroting worden de toekomstplannen van de ondernemer doorgerekend. Hiermee worden zwakke plekken en risico’s zichtbaar. Het is goed om van tevoren helder te krijgen wat wel en wat niet haalbaar is. Aan de hand hiervan kun je prioriteiten stellen. Het kan bijvoorbeeld goed mogelijk zijn dat voordat jouw nieuwe bedrijf omzet kan draaien, laat staan winst, er investeringen gedaan moeten worden.


Eigen vermogen

In eerste instantie is het goed mogelijk dat je geld gespaard hebt en dit wil gaan gebruiken voor de investeringen. Dit is je eigen inbreng. Jouw eigen inbreng is in eerste instantie het eigen vermogen van het bedrijf. Het eigen vermogen laat als het ware zien welk bedrag de eigenaren in hun bedrijf gestoken hebben. Het is natuurlijk goed mogelijk dat je eigen inbreng niet genoeg is en dat je een lening moet afsluiten.


Externe financiering

Op basis van een goed doordachte begroting kan worden bepaald hoeveel externe financiering nodig is en of die financiering bij de bank geregeld kan worden of bij een alternatieve financier. Zowel de bank als andere financiers zullen een meerjarige begroting eisen voordat zij tot financiering overgaan. Met een begroting laat je de financier zien wat je met het geleende geld gaat doen.


Het wordt door financierders vaak verwacht dat startende ondernemers eigen geld inbrengen als een deel van het startkapitaal, omdat de ondernemer dan ook persoonlijk financieel risico draagt.


Onderhandse vermogensmarkt

Goed, de hele markt van vraag naar, en aanbod van financiële middelen wordt de vermogensmarkt genoemd. De vermogensmarkt is in te delen in twee vormen, namelijk de onderhandse vermogensmarkt, en de openbare vermogensmarkt. We gaan het nu eerst hebben over de onderhandse vermogensmarkt.


Je kunt natuurlijk in eerste instantie geld lenen bij bekenden of familie. Maar, in de meeste gevallen gaat men naar de bank om een lening af te sluiten. Er zijn echter ook andere vermogensverschaffers. Een vermogensverschaffer is iemand of een bedrijf dat vermogen beschikbaar stelt aan een bedrijf of andere organisatie, bijvoorbeeld in de vorm van aandelenkapitaal, een lening, of een obligatielening. In het eerste geval wordt de vermogensverschaffer mede-eigenaar; hij of zij koopt dus aandelen in ruil voor geld, wat in het eigen vermogen terecht komt. In het tweede en derde geval is deze een financier die een lening verstrekt.


Vreemd vermogen

Een lening is onderdeel van het vreemd vermogen. Het vreemd vermogen is opgebouwd uit de verplichtingen of schulden van de onderneming. Het bedrijf moet rente betalen over de ontvangen leningen. Bij een eenmanszaak zal je voor externe financiering dus altijd op zoek moeten gaan naar vreemd vermogen, omdat je per definitie geen aandelen kan verkopen in ruil voor geld in de vorm van eigen vermogen (je bent namelijk eenmans).


De voordelen van vreemd vermogen zijn: 

  1. De kosten van vreemd vermogen, rente dus, is relatief laag.
  2. De ondernemer blijft 100% eigenaar van de onderneming.
  3. Rente op vreemd vermogen is fiscaal aftrekbaar, wat een belastingvoordeel oplevert. 


De nadelen van vreemd vermogen zijn: 

  1. Er is een renteverplichting en een aflossingsverplichting, waardoor je een deel van liquide middelen (het geld wat een bedrijf in kas heeft) niet gebruikt kan worden voor bedrijfsactiviteiten.
  2. Er kunnen bepaalde eisen worden bedongen door de financier, zoals een voorrang op het afbetalen van de lening boven andere uitgaven. 
  3. Het vreemd vermogen in de onderneming mag vaak niet hoger zijn dan een bepaald percentage van de financier. 


Kredietgever en kredietnemer

Een onderhandse lening wordt altijd afgesloten door één kredietgever en één kredietnemer. Er is dan rechtstreeks contact tussen beide partijen. Zoals we net al aangaven, kun je hierbij denken aan een lening tussen een bank en een bedrijf, of een onderhandse lening binnen de familie tussen ouders en kind. Doordat het een rechtstreekse lening bedraagt is het ongebruikelijk en vaak ook lastig om de lening te verhandelen. Hiermee bedoelen we dat de kredietafnemer van kredietgever wisselt.


Over de voorwaarden van de lening, zoals de looptijd van de lening en het rentepercentage (de kosten van de lening), kan worden onderhandeld. Vaak zijn de afsluitkosten van zo’n type lening laag.


Aandelen

Bedrijven zoals een B.V. kunnen op de onderhandse vermogensmarkt ook op zoek gaan naar investeerders die helpen met financiering in ruil voor aandelen van een bedrijf. Het geld wat dan geïnvesteerd wordt, wordt onderdeel van het eigen vermogen van een bedrijf in de vorm van aandelenkapitaal, en de financier wordt dan mede-eigenaar, oftewel aandeelhouder van het bedrijf. Aandelen zijn dus eigendomsbewijzen van een deel van de onderneming en geven daarmee dus ook recht op een evenredig deel van de winst die de onderneming maakt.


Durfkapitalisten en crowdfunding

Zo kan een bedrijf in zee gaan met ‘Venture Capitalists’ ofwel durfkapitalisten. Dit zijn investeringsfondsen die investeren in een beginnend, vaak snelgroeiend, bedrijf. Ook kan een nieuwe onderneming geld ophalen via equity based crowdfunding. Equity based Crowdfunding houdt in dat een grote groep verschillende mensen allemaal een klein deel van de investeringsronde financieren met als belofte dividend en waardevermeerdering van het aandeel.


Voor- en nadelen van het aantrekken van eigen vermogen

De voordelen van het aantrekken van eigen vermogen zijn:

  1. Naast geld haal je vaak ook kennis en een netwerk in huis.
  2. Er zijn geen rente- en aflossingsverplichtingen .
  3. De solvabiliteit wordt beter. Solvabiliteit is de verhouding van je eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen. Hierdoor wordt het dus gemakkelijker om vreemd vermogen aan te trekken omdat je nog geen betalingsverplichtingen aan leners hebt. 


De nadelen van het aantrekken van eigen vermogen zijn: 

  1. Je verkoopt een deel van je onderneming. Iemand anders wordt mede-eigenaar en zal dus ook willen meebeslissen over de koers van het bedrijf. 
  2. Het is relatief duur, want financiers van eigen vermogen verlangen een hoog rendement en strijken een deel van de winst op d.m.v. dividenduitkeringen.
  3. De onderneming moet gewaardeerd worden. De financier wil natuurlijk een zo goed mogelijk beeld hebben van hoeveel het bedrijf waard is voordat hij of zij het koopt. 

Openbare vermogensmarkt

Naast de onderhandse vermogensmarkt kunnen sommige bedrijven financiering verkrijgen op de openbare vermogensmarkt. Alleen bedrijven met de rechtsvorm Naamloos Vennootschap kunnen dit. Een Naamloos Vennootschap (of NV) is een bedrijf waarbij de aandelen vrij overdraagbaar zijn bijvoorbeeld op de beurs.


Op de openbare vermogensmarkt kunnen er honderden of wel duizenden kredietgevers kunnen zijn voor één kredietnemer. Dit bedraagt dan ook grote sommen geld, vaak van miljoenen euro’s. Hierbij is er geen rechtstreeks contact tussen de kredietgever en kredietnemer, maar loopt dit via investeringsbanken. Maar, dit betreft dus wel eigen vermogen, want de kredietverstrekker neemt een aandeel in het bedrijf in ruil voor geld. Dit aandeel kan hij of zij dan verhandelen.


Obligaties

Op de openbare vermogensmarkt kan ook vreemd vermogen worden verstrekt. Bedrijven, maar ook overheden kunnen namelijk obligaties uitgeven. Obligatieleningen zijn geldleningen. Deze hebben een vaste looptijd. Vaak van 5 tot 30 jaar. Zo kun je dus via een obligatie een bepaalde hoeveelheid geld lenen aan de overheid of aan een bedrijf.


In tegenstelling tot onderhandse leningen, zijn over de voorwaarden van de lening niet te onderhandelen. Deze voorwaarden zijn voor iedere obligatiehouder gelijk. Echter is het wel mogelijk om de lening te verhandelen, of door te verkopen. Het is dan ook veel gebruikelijker dat een obligatiehouder de obligatie verkoopt vóór het verstrijken van de looptijd aan een andere koper.