3. Het gerealiseerde en begrote bedrijfsresultaat

Samenvatting voor bedrijfseconomie - Gerealiseerde en begrote resultaten

Financiële situatie

Als je een bedrijf hebt, of dat nou een eenmanszaak of een BV is, dan is het van groot belang dat je een inschatting maakt van je financiële situatie. Dat noemen we dan een begroting. Je wil namelijk weten of jouw idee ook financieel haalbaar is. Deze begroting schetst dus het hele financiële plaatje, door middel van bijvoorbeeld een begin- en een eindbalans, een liquiditeitsprognose en een winst-en verliesrekening. In deze video gaan we dus in het specifiek kijken naar winst- en verliesrekening, ook wel resultatenrekening genoemd.

Resultaten voorspellen

Met jouw begroting maak je een inschatting, dus je maakt een verwacht of begroot resultaat. Met een duur woord wordt dit ook wel het voorcalculatorisch resultaat genoemd, het is namelijk een berekening vóór dat het gebeurt, voor-calculatorisch dus. Maar, zoals we weten loopt het leven vaak anders dan verwacht. Aan het einde van het jaar kan je de daadwerkelijke winst- en verlies rekening opstellen. Dit is dan dus het gerealiseerde resultaat. Dit wordt ook wel, je raadt het al, het nacalculatorisch resultaat genoemd. Doorgaans is er dus een verschil tussen het begroot en gerealiseerd resultaat, omdat er onverwachte dingen gebeuren. 

Resultaat na belasting berekenen

Goed, we weten ondertussen hoe de resultatenrekening eruit ziet. Meestal zijn er natuurlijk verschillende vormen van omzet en meerdere kostenposten voor een bedrijf, maar voor het gemak gebruiken we nu alleen even de totale omzet en de totale kosten. We beginnen dus met totale omzet. Vervolgens trekken we daar alle kosten vanaf. Wat er overblijft is het bedrijfsresultaat, vrij simpel, gewoon omzet min kosten. Vervolgens trek je daar het financieringsresultaat vanaf, wat je netto rentekosten of renteopbrengsten zijn. Dan trek je het incidenteel resultaat er vanaf, wat je kosten of opbrengsten zijn die voortvloeien uit ongebruikelijke gebeurtenissen; ze zijn incidenteel dus. Wat er dan overblijft is het resultaat vóór belasting. Trek daar de belasting vanaf en hoppa, het uiteindelijke resultaat na belasting. 

Begroting van het bedrijfsresultaat

Oké, stel ik begin een bakkerij als eenmanszaak; Bakkerij Henk. Ik heb een mooi plan geschreven en nu moet ik een begroting maken om het financiële plaatje te schetsen. Ik ga dit stap voor stap invullen.

• Ik verwacht dat ik 30.000 broden verkoop voor €3 per stuk en 20.000 croissants voor €1,50 per stuk. Dus, bij de omzet schrijven we op 3 x 30.000 + 1,5 x 20.000 = €120.000 

• Ik heb een aantal kostenposten:
• Ik denk dat ik €20.000 kwijt ben aan ingrediënten, dus mijn inkoopkosten zijn €20.000
• Ook wil ik wat online marketing doen om klanten te werven, dus mijn verkoopkosten zijn €5.000 
• Van de huur weet ik dat ik €2.000 per maand moet betalen, dus de huisvestingskosten zijn €2.000 x 12 = €24.000. 

• Mijn verwachte bedrijfsresultaat is dus €120.000 omzet - €49.000 kosten = €71.000. 

• Ik had zelf niet genoeg geld om de bakkerij te beginnen, dus heb ik een lening van €50.000 genomen bij de bank, waar 6% rente op zit. Per jaar betaal ik dus €50.000 x 0,06 = €3.000. Het financieringsresultaat is dus -€3.000.

• Ik verwacht op zich geen incidentele baten of lasten.

• Het verwachte resultaat vóór belastingen kunnen we vinden door het financieringsresultaat en incidentele resultaat bij het bedrijfsresultaat op te tellen. Dus, €71.000 min €3000 is €68.000.

• Als laatste moet er dus nog belasting van afgetrokken worden. Bij een eenmanszaak is dit gewoon inkomstenbelasting. Dit percentage verandert van tijd tot tijd, dus laten we voor het gemak zeggen dat dit op voor onze situatie 40% is. De belasting is dus 68.000 x 0,4 = €27.200.

• Als we dat dan van ons resultaat vóór belasting aftrekken houden we €68.000 - €27.200 = €40.800 over. Dit is het resultaat na belasting. 

Best mooi dus, we verwachten aan het eind van het jaar ruim 40 duizend euro over te houden aan onze bakkerij! 

Realisatie van het bedrijfsresultaat

Oké dan, een jaar gaat voorbij en we kunnen de balans opmaken: hoe is het daadwerkelijk gegaan? We rapen alle bonnetjes bijeen, en we zien de volgende gerealiseerde resultaten: 

• We hebben 10.000 broden verkocht voor €3 per stuk en 30.000 croissants voor €1,50. Onze totale omzet is dus €75.000. Dit valt dus vies tegen! Onze gerealiseerde omzet valt €45.000 lager uit dan begroot, doordat de croissants blijkbaar meer in trek waren dan de broden. 

• De kostenposten waren als volgt: 
• Ik heb uiteindelijk voor €15.000 aan ingrediënten ingekocht.
• De marketingkosten heb ik uitgegeven zoals gepland, dus €5.000. 
• De huur is contractueel vastgelegd, dus die is ook €24.000 zoals begroot. 
• De totale kosten zijn dus €44.000. Een kleine meevaller hier dus van €5.000. 

• Mijn gerealiseerde bedrijfsresultaat is dus €75.000 omzet - €44.000 kosten = €31.000. 

• De te betalen rente ligt ook contractueel vast, dus het financieringsresultaat was gewoon -€3.000. 

• We hebben wel een kleine incidentele meevaller. Halverwege het jaar kwam ik erachter dat ik één van de ovens voor het brood helemaal niet nodig had, dus die heb ik verkocht voor een hoger bedrag dan verwacht, aangezien dit soort ovens blijkbaar erg gewild zijn. Dit was een positieve meevaller van €5.000. Het gerealiseerd incidenteel resultaat is dus €5.000. 

• Het gerealiseerde resultaat vóór belasting komt nu dus uit op €31.000 - €3.000 + €5.000 = €33.000. 

• Vervolgens moeten we hier weer de 40% belasting vanaf trekken: €33.000 x 0,4 = €13.200. 

• We houden dan als gerealiseerd resultaat na belasting over: €33.000 - €13.200 = €19.800.

In de realiteit houden we dus €21.000 minder over aan het eind van het jaar, omdat het allemaal net wat anders is gelopen dan verwacht. Het begrote, voorcalculatorisch, resultaat is dus gunstiger dan het gerealiseerde, nacalculatorische, resultaat. We hadden het natuurlijk liever andersom gezien! 

Wat heeft invloed op het bedrijfsresultaat?

Het is belangrijk dat je begrijpt dat veranderingen in de kosten, de verkoop hoeveelheden, en de prijs van de producten flinke invloed kunnen hebben op het bedrijfsresultaat, en dat er daarna nog andere posten zijn die invloed kunnen hebben op het uiteindelijke resultaat. En, dat het begrote resultaat veel kan verschillen van het gerealiseerde resultaat. In ons voorbeeld waren vooral de verkoophoeveelheden anders dan verwacht, wat een gigantische impact had op de omzet. Op dezelfde manier kan een andere prijsstelling ook grote invloed hebben, en onverwachte kosten kunnen ook makkelijk roet in het eten gooien! Allerlei zaken om rekening mee te houden dus. 

Ondernemersbeloning en aflossingen

Ten slotte is het nog belangrijk om je te beseffen wat er gebeurt met het uiteindelijke resultaat na belastingen. Als eigenaar van de eenmanszaak wil ik er zelf natuurlijk ook wat aan overhouden, na al dat harde werken. Het uiteindelijke resultaat is dus in principe het salaris van de eigenaar van de eenmanszaak. In dit geval krijg ik dus als salaris, of ondernemersbeloning, €19.800.

Maar, als je goed hebt opgelet heb je ook gezien dat ik een lening van €50.000 heb afgesloten om Bakkerij Henk te beginnen! Deze moet ik vroeg of laat ook afbetalen. Stel ik heb afgesproken dat ik het in 10 jaar afbetaal met vaste aflossingen, dan moet ik dus elk jaar €5.000 betalen aan de bank. Dan hou ik dus maar €19.800 - €5.000 = €14.800 over na het eerste jaar.

Met de ondernemersbeloning moet ik de aflossingen doen. Daarbij dus goed onthouden: als we de lening krijgen is dit geen omzet en als ik de lening moet aflossen zijn dit geen kosten. Daarom zien we dit niet terug in de winst- en verliesrekening, maar moeten we er wel rekening mee houden dat we aflossingsverplichtingen hebben, want geloof mij, de bank staat voor de deur als ze dit niet netjes ontvangen. Bij een eenmanszaak moet je er dus rekening mee houden dat je met je ondernemersbeloning, wat je dus kan halen uit je uiteindelijke resultaat na belastingen, ook nog je aflossingen van je leningen moet doen.