In deze samenvatting bespreken we drie hoofdonderwerpen die te maken hebben met het nationaalsocialisme in Duitsland. Wat is het nationaalsocialisme bijvoorbeeld, en wat waren de plannen van Hitler’s partij: de NSDAP? Ook leggen we uit hoe Hitler het voor elkaar kreeg om een groot deel van de Duitse bevolking achter zich te krijgen en hebben we het over de politieke opmars van de NSDAP. Je kunt deze uitleg gebruiken om te leren voor het geschiedenis examen, toetsen en SE’s.
2. Opkomst van het nationaalsocialisme in Duitsland

De Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP) was de partij die op 24 februari 1920 ontstond uit de Duitse Arbeiderspartij (DAP, Deutsche Arbeiterpartei). Dit was de partij van Hitler. De NSDAP had als politieke ideologie het nationaalsocialisme, een mix van extreem nationalistische en extreem racistische denkbeelden
Dit hield in dat men dacht dat de wereld opgedeeld was in verschillende rassen en er maar één superieur ras was en dat was het 'Arische ras'. Het Arische ras was het sterkste volgens Hitler en het zou voor eenheid zorgen onder het Duitse volk
Antisemitisme of Jodenhaat is de discriminerende en racistische behandeling van Joden op basis van hun etniciteit of religie
De functie van een rijkskanselier is ongeveer hetzelfde als dat van een president van een land
Een totalitaire staat is een staat die wordt bestuurd door één politieke partij. Het is een vorm van een dictatuur er is namelijk maar één ideologie toegestaan en dat is die van de staatspartij
Indoctrinatie is een vorm van manipulatie door het systematisch en eenzijdig onderwijzen van aanvechtbare overtuigingen of opvattingen, met de bedoeling dat deze kritiekloos worden aanvaard
Een nazi is een aanhanger van het nationaalsocialisme. Het nationaalsocialisme is de ideologie waarop, tussen 1933 en 1945, in Duitsland een totalitaire dictatuur was gebaseerd
Een wet die de Duitse regering van Hitler de bevoegdheid gaf gedurende vier jaar zonder toestemming van de Rijksdag wetten af te kondigen
De Weimarrepubliek was de benaming van Duitsland in de periode van 1918/1919 tot 1933, toen het land voor het eerst een sociaaldemocratische regering had. Hiermee werd er een einde gemaakt aan het Duitse keizerrijk
Herstelbetalingen zijn betalingsverplichtingen die de aanvallende partij (in het geval van zowel de Eerste als de Tweede wereldoorlog, was dit Duitsland) van een oorlog kunnen worden opgelegd, ter leniging van de oorlogsschade die is veroorzaakt bij de aangevallen partij
Bron 10.
In de Völkischer Beobachter, de partijkrant van de NSDAP, van 17 mei 1933 wordt de arrestatie beschreven van socialistische partijleiders in de deelstaat Baden:
Vóór de gevangenis had zich een reusachtige menigte verzameld, die de gearresteerden ontving met boe-geroep, gefluit en scheldwoorden. De eerste politievrachtwagen, waarop de gearresteerden met ontbloot hoofd zaten, werd voorafgegaan door twee rijen SS'ers1) die de straat vrijmaakten. Achter die eerste politieauto volgde een tweede met SA'ers1). Daarnaast liepen aan twee kanten en aan het einde SA-mensen mee. De wagens reden stapvoets door een dichte mensenmassa, die op veel plaatsen acht rijen dik was. Zonder onderbreking klonk langs de hele weg gefluit en boe-geroep. (...) Het gedrang van het publiek was zo groot dat het straatverkeer geheel werd lamgelegd. Onderweg werden verscheidene schreeuwers van het Rot-Front2) meteen op straat gearresteerd en in de tweede politiewagen meegevoerd.
Noot 1: De SS en SA zijn paramilitaire organisaties van de nazi’s.
Noot 2: Rot-Front is een paramilitaire organisatie van de Duitse communistische partij.
Gebruik bron 10. Stel: je doet onderzoek naar de politieke ontwikkelingen in Duitsland tijdens de eerste maanden van het naziregime en je hebt twee onderzoeksvragen:
1. Hoe groot is de steun van de Duitse bevolking voor de politieke veranderingen in Duitsland?
2. Verandert Duitsland na het aantreden van het naziregime in een totalitaire staat?
Je vindt de Völkischer Beobachter over het algemeen een onbetrouwbare bron, maar je besluit dat je het fragment toch kunt gebruiken. Leg uit, telkens met een verwijzing naar de bron, dat de bron voor de eerste onderzoeksvraag minder betrouwbare informatie bevat en dat er meer betrouwbare informatie uit de bron is af te leiden voor de tweede onderzoeksvraag.
Uit het antwoord moet blijken dat:
• de Völkischer Beobachter de partijkrant is van de nazi's, die wil laten zien dat de bevolking de NSDAP steunt / die de aanhang van de NSDAP wil vergroten, zodat het beeld van een joelende / reusachtige / dichte massa in de bron waarschijnlijk overdreven is (waardoor de bron minder betrouwbare informatie voor de eerste onderzoeksvraag bevat)
• er openlijk / trots wordt beschreven dat de socialistische leiders / protesterende communisten worden gearresteerd, waarmee je kunt aantonen dat de politieke vrijheid in Duitsland na het aantreden van het naziregime in het gedrang komt (waardoor de bron meer betrouwbare informatie bevat voor de tweede onderzoeksvraag)