11. Woordenboekgebruik

Samenvatting voor Duits - Woordenboekgebruik

Tips woordenboekgebruik

Tip 1: Zorg voor een redelijk recent uitgegeven woordenboek

Op deze manier staan ook nieuwere woorden in het woordenboek. Denk daarbij aan jongerentaal of woorden die pasgeleden zijn ontstaan: Coronakrise, coronacrisis, bijvoorbeeld. 

Tip 2: Leer je woordenboek goed kennen

Niets is zo vervelend als je een woord op wil zoeken en je niet weet waar je moet kijken. Waar vind ik bijvoorbeeld woorden die met een Umlaut beginnen en waar staan de werkwoordvervoegingen? Zorg dat je dit van tevoren weet. Dit scheelt je een hoop tijd en stress op je eindexamen. Wij zullen je alvast een handje helpen: Woorden die beginnen met een Umlaut staan gewoon tussen alle andere woorden, dus voor het opzoeken maakt dat niet uit. Werkwoordvervoegingen vind je vaak helemaal achter in je woordenboek. 

Tip 3: Minimaliseer je woordenboekgebruik

Daarnaast is het, omwille van de tijd, van belang om het woordenboekgebruik te minimaliseren. Zorg ervoor dat je met een zo groot mogelijke woordenschat aan de start verschijnt. Het is daarom goed als je van tevoren signaalwoorden en examenwoorden leert. Deze komen namelijk veel voor op het eindexamen, en dat scheelt je een hoop opzoekwerk en dus tijd. Over deze woorden vind je video’s op onze website.

Tip 4: Heb je de betekenis echt nodig?

Om tijd te besparen is het bovendien zaak om te overwegen of je een woord nu écht wel moet opzoeken – maar hoe kom je daarachter, voor welk woord je wel of niet het woordenboek erbij moet pakken? Bedenk ten eerste of je de betekenis van het woord echt nodig hebt om de tekst, de vraag of de antwoordmogelijkheid te begrijpen. 

Ook kan je wellicht de betekenis van het woord raden met behulp van de context. Daarnaast kan je soms het woord afleiden uit een andere taal, bijvoorbeeld het Engels of het Nederlands: to give – geven - geben.

Falsche Freunde

Pas daarmee wel op: het kan juist zijn dat een woord iets heel anders betekent dan zijn broertje of zusje uit het Engels of Nederlands. Deze woorden worden Falsche Freunde genoemd. Wil je meer hierover weten? Bekijk dan onze Falsche-Freunde-video en de bijbehorende woordenlijst. Een kort voorbeeld: schlimm = erg, en niet slim. 

Samengestelde woorden

In het Duits komen ontzettend veel samengestelde woorden voor. Woorden kunnen daardoor soms erg lang en onbegrijpelijk worden, en je kan ze niet altijd terugvinden in het woordenboek. Als je een lang, onbekend woord tegenkomt, kijk dan even of je het kan opsplitsen in kleinere stukjes. Vaak ken je wel de vertaling van één van deze woorden en dan ben je alweer een stapje in de richting van de juiste vertaling. Neem nu het woord Bundesgesundheitsminister, Bundes-gesundheit-minister, minister van gezondheid.

Naast lange, samengestelde woorden is er nog een aantal andere zaken die je niet kan vinden in je woordenboek. Handig om te weten, omdat er anders onnodig tijd verloren gaat naar het zoeken van een woord dat je niet zult vinden. Maar wat dan precies?

Vervoegingen van werkwoorden

Vervoegingen van werkwoorden zal je nooit tegenkomen in een woordenboek. Als je niet weet wat er versucht betekent, zal je het woord versucht niet vinden. Zet een vervoegd werkwoord altijd terug naar het infinitief, dus het hele werkwoord. Hier is dat versuchen. Dit woord kan je gegarandeerd vinden in het woordenboek en dan kom je erachter dat het proberen betekent. Er versucht betekent dus “hij probeert”. 

Meervoudsvormen

Wil je weten wat Kanäle betekent? Zet het woord dan eerst terug naar het enkelvoud: Kanal. Dit woord kan je vervolgens opzoeken.

Afkortingen (soms)

Sommige afkortingen zul je niet terugvinden, want niet alle woordenboeken zijn even uitgebreid. Dit kan ertoe leiden dat het ene woordenboek wel afkortingen heeft opgenomen en andere helemaal geen of slechts een paar. De meest gangbare afkortingen, zoals z.B., wat zum Beispiel betekent, vind je vaak wel terug in het woordenboek. Minder gangbare, zoals oÄ, wat staat voor oder Ähnliches, en “of zoiets dergelijks” betekent, kom je waarschijnlijk in geen enkel woordenboek tegen. 

Woordenboek bekijken

Als je dan eenmaal besloten hebt om het woordenboek te gebruiken, is het wel zo fijn als je weet wat je allemaal kan vinden en tegen kan komen. Natuurlijk ben je op zoek naar de vertaling, maar vaak geeft een woordenboek jou veel meer informatie dan alleen dat. We gaan daarom even naar een bladzijde uit een Duits-Nederlandswoordenboek kijken. Bekijk hiervoor de video hierboven.

Zoals al aangegeven, heb je helaas niet heel veel tijd op je eindexamen om woorden op te zoeken. Je weet nu in ieder geval hoe je ervoor kan zorgen dat je het woordenboek wellicht niet eens hoeft te raadplegen, en, als dat wel het geval is, weet je ook precies wat je allemaal kan vinden en tegenkomen in het woordenboek. Een goede voorbereiding is immers het halve werk!