3. Leesstrategieën

Samenvatting voor Nederlands - Leesvaardigheid: Leesstrategieën

Oriënterend lezen

Bij de leesstrategie oriënterend lezen kijk je wat voor soort tekst het is. Je kijkt wie de schrijver is, de bron en je bekijkt de titel. Ook kijk je naar een eventuele inleiding en plaatjes.   

Globaal lezen

Je gebruikt de leesstrategie globaal lezen als je op zoek bent naar de hoofdzaken van een tekst: de belangrijkste informatie. Je komt te weten wat de hoofdzaken van een tekst zijn door de eerste en de laatste alinea te lezen en de eerste en laatste zinnen van de alinea’s. Je activeert dan jouw voorkennis (dat is: wat je al weet over dit onderwerp) en je kunt de inhoud van de tekst al een beetje voorspellen.

In de video hierboven laten we je een voorbeeldtekst zien, met een oefenopgave. Zo kun je alvast een beetje oefenen.

Zoekend lezen

De leesstrategie zoekend lezen gebruik je wanneer je naar specifieke informatie op zoek bent. Je let dan goed op de lay-out van een tekst: hoe de tekst is opgemaakt. Denk bijvoorbeeld aan dikgedrukte of schuingedrukte tussenkopjes. Je hoeft niet de hele tekst te lezen als je slechts over een deelonderwerp informatie wil weten. 

Intensief lezen

Je gebruikt de leesstrategie intensief lezen als je een tekst helemaal wil begrijpen. Je gaat de tekst helemaal lezen en zo nodig zoek je de betekenis van moeilijke woorden op. Je kijkt hoe alinea’s met elkaar samenhangen en ziet zo hoe de tekst is opgebouwd. Na het lezen van de tekst weet je wat het onderwerp is en wat de hoofdgedachte van de tekst is.

Kritisch lezen

De laatste leesstrategie is kritisch lezen. Kritisch lezen doe je als je wil weten of de informatie betrouwbaar en juist is. Je kunt dan kijken naar wie de tekst geschreven heeft. Een deskundige die een tekst schrijft voor een nieuwssite is natuurlijk een betrouwbaardere bron dan een jongen van 12 die iets zegt in zijn blog. Je let op de bron en kijkt naar feiten of meningen in de tekst.

Leesstrategieën samengevat

Dus nog even samengevat: je kiest oriënterend lezen als je wil weten wat voor soort tekst het is, globaal lezen als je wil zien welke belangrijkste informatie wordt gegeven, en je je voorkennis activeert. Zoekend lezen pas je toe als je specifieke informatie zoekt en kritisch lezen als je wil bepalen of de tekst betrouwbaar is.