Meiose

Heb jij biologie in je vakkenpakket? Dan is de kans groot dat je wel eens van het begrip meiose hebt gehoord. Meiose wordt ook wel reductiedeling genoemd en heeft te maken met geslachtelijke voortplanting.

Wat is meiose?

Meiose is een proces van celdeling. Tijdens de meiose wordt de hoeveelheid chromosomen in de cellen gehalveerd en verandert de 2n cel in een n cel. Zoals je misschien wel weet heeft een menselijke cel 46 chromosomen, en dat worden er door meiose dus 23. Deze celdelingen vinden alleen plaats in de geslachtsorganen: de teelballen en de eierstokken. Een andere vorm van celdeling is mitose.

Meiose en mitose

In tegenstelling tot meiose, vindt mitose plaats in álle cellen van het lichaam. Een diploïde cel wordt bij mitose vermenigvuldigd tot twee diploïde cellen. Het doel van mitose is om afgestorven cellen te vervangen en beschadigd weefsel te herstellen. Het grootste verschil tussen meiose en mitose is de plek van de chromosomen. De ligging van de chromosomen is anders, waardoor ze verschillend over de dochtercellen worden verdeeld. Bij mitose ontvangt elke dochtercel één chromatide, en bij meiose ontvangt elke dochtercel een heel chromosoom bestaande uit twee chromatiden.

Ook is de cel- en kerndeling anders. Bij meiose is er sprake van twee cel- en kerndelingen; bij mitose maar één. Bij mensen ontstaat uit één diploïde cel (2n) met 46 chromosomen na twee meiotische delingen vier haploïde dochtercellen (n) met maar 23 chromosomen. Dat is bij mitose weer anders. Bij de mitose ontstaat na één mitotische deling uit één diploïde cel (2n) twee haploïde dochtercellen (2n), die weer 46 chromosomen bevatten.

Meiose 1 en 2

We moeten het helaas nog wat ingewikkelder maken. Ken je de stappen nog? Eerst is er DNA-replicatie. Een cel heeft nu van elk chromosoom twee kopieën, die chromatiden genoemd worden. Dan is er meiose I, waarbij de twee chromosomen van een chromosomenpaar uit elkaar getrokken worden en in twee afzonderlijke cellen terecht komen. Het resultaat is dus twee cellen met beide twee chromatiden van één chromosoom van elk chromosomenpaar.

In meiose II worden de twee chromatiden uit elkaar gehaald. Die chromatiden komen dan weer in afzonderlijke cellen terecht. Je houdt dan over: vier haploïde cellen met elk 23 chromosomen, die elk bestaan uit één chromatide.

Meer over het proces van meiose

Wil je meer weten over dit onderwerp? Er speelt namelijk nog veel meer rondom het begrip meiose! Wij hebben een duidelijke, geanimeerde uitlegvideo gemaakt over geslachtelijke voortplanting, waarin niet alleen meiose, maar ook onderwerpen als gameten, haploïde cellen, diploïde cellen en poollichaampjes besproken worden. De video is bedoeld voor vwo-leerlingen. Naast deze video hebben we nog veel meer filmpjes waarmee je kunt leren voor biologie, op vmbo-t, havo en vwo-niveau. Neem snel een kijkje!