Nivellering

Heb jij economie in je vakkenpakket? Dan is de kans groot dat je het begrip nivellering al eens bent tegengekomen. Maar wat betekent het nu eigenlijk? Kort gezegd is nivellering het verkleinen van inkomensverschillen door ingrepen van de overheid.

Wat is nivellering?

Nivelleren is een financieel proces. Zoals je net al hebt gelezen, gaat het erover dat inkomens gelijk getrokken worden en de verschillen tussen arm en rijk verkleind worden. Er zijn verschillende redenen waarom overheden nivelleren, en zij kunnen dit op meerdere manieren doen. Het tegenovergestelde van nivellering is denivellering: Het groter worden van de relatieve inkomensverschillen tussen rijk en arm; rijken worden rijker en armen worden armer.

Waarom nivelleren overheden?

Een van de redenen waarom overheden nivelleren is om ervoor te zorgen dat de welvaart ook bij de armere delen van de bevolking terecht komt. Dit kan gedaan worden uit sociaal oogpunt; om de welvaart eerlijker en gelijkmatiger te verdelen. Ook heeft het een economische reden: als mensen meer te besteden hebben, kunnen ze ook meer uitgeven. Dat is goed voor de economie. Niet iedereen vindt nivelleren een goede oplossing. Zo zeggen tegenstanders dat nivellering ervoor zorgt dan mensen minder gemotiveerd raken om (meer) te werken.

Hoe kan de overheid nivelleren?

Er is een aantal manieren waarop de overheid kan nivelleren.

1. Progressief belastingstelsel invoeren. Bij een progressief belastingstelsel stijgt de belasting mee met het inkomen dat iemand verdient. Hoe meer inkomen je hebt, hoe meer belasting je dus ook betaalt. Deze maatregel moet ervoor zorgen dat de sterkste schouders (financieel gezien) de zwaarste lasten dragen.

2. Subsidies en uitkeringen afhankelijk maken van het inkomen. Een voorbeeld hiervan is de hoogte van de kinderbijslag aanpassen aan de inkomsten. Mensen die veel verdienen, ontvangen dan minder kinderbijslag dan mensen die weinig verdienen. Een ander voorbeeld is de studiefinanciering. Studenten die ouders hebben met een laag inkomen komen in aanmerking voor een aanvullende beurs. Zij ontvangen dan een extra bedrag van de overheid, omdat hun ouders financieel niet in staat zijn om bij te dragen aan de studiekosten.

Meer weten over nivellering

Wil je nog meer leren over nivellering en andere onderwerpen die daar mee te maken hebben? Bekijk dan onze uitlegvideo’s voor economie! Een video waarin nivellering besproken wordt is bijvoorbeeld Lorenz-curve (havo en vwo). Als je vmbo-t doet, kun je de video Inkomsten van de overheid bekijken.