Deadweight loss

Bij het vak economie kom je vroeg of laat het begrip “deadweight loss” tegen. Deadweight loss, ofwel 'dood gewicht verlies,' is een concept uit de economie dat ons helpt begrijpen waarom sommige markten niet zo efficiënt werken als ze zouden kunnen.

Vraag en aanbod in een markt

Stel je voor dat je een marktplaats hebt waar mensen goederen kopen en verkopen, zoals appels. In een perfecte wereld zou de prijs van appels worden bepaald door de wet van vraag en aanbod. Als mensen veel appels willen kopen, zal de prijs stijgen omdat er niet genoeg appels zijn om aan de vraag te voldoen. Als er daarentegen te veel appels zijn en maar weinig mensen ze willen kopen, zal de prijs dalen om mensen te stimuleren meer appels te kopen. Dit is hoe een markt in ideale omstandigheden zou moeten werken.

Wat is deadweight loss?

Maar, in werkelijkheid zijn markten niet altijd perfect. Soms ontstaan er situaties waarin de prijs niet wordt bepaald door vraag en aanbod, en dat is waar deadweight loss om de hoek komt kijken. Laten we eens kijken naar een voorbeeld om het beter te begrijpen.

Deadweight loss: voorbeeld

Stel je voor dat de overheid besluit om belasting te heffen op appels. Deze belasting maakt appels duurder voor zowel kopers als verkopers. Mensen zullen minder appels willen kopen vanwege de hogere prijs, en verkopers zullen minder appels willen verkopen omdat ze minder winst maken. Dit verstoort het evenwicht tussen vraag en aanbod.

Welvaartsverlies

Hier komt deadweight loss in het spel. Het vertegenwoordigt het verlies aan welvaart in de samenleving als gevolg van deze belasting. Sommige mensen zullen geen appels meer kunnen veroorloven vanwege de hogere prijs, wat betekent dat ze niet kunnen genieten van de voordelen van appels. Aan de andere kant zullen sommige verkopers minder winst maken of zelfs stoppen met appels verkopen vanwege de lagere vraag. Dit leidt tot verlies van inkomen voor deze verkopers.

Dood gewicht

Het ergste is dat dit helemaal niet helpt. De overheid heeft belastinggeld nodig om openbare diensten te financieren, maar de belasting op appels heeft de markt verstoord en geleid tot inefficiëntie. Dit is waar het woord "dood gewicht" vandaan komt, omdat het een verlies aan welvaart vertegenwoordigt dat nergens naartoe gaat.

Waarom bestuderen we deadweight loss?

Economisten proberen deadweight loss te meten en te begrijpen, zodat ze beleidsmakers kunnen adviseren over hoe ze belastingen en regels kunnen ontwerpen om markten zo efficiënt mogelijk te laten werken. Het doel is om de negatieve effecten, zoals deadweight loss, tot een minimum te beperken en ervoor te zorgen dat de samenleving zo veel mogelijk profiteert van de goederen en diensten die op de markt worden aangeboden.

Deadweight loss: samengevat

Kortom, deadweight loss is een term in de economie die aangeeft hoeveel welvaart verloren gaat als gevolg van verstoringen in de markt, zoals belastingen of prijsreguleringen. Het is een belangrijk concept omdat het ons helpt begrijpen hoe beleidsbeslissingen de economie kunnen beïnvloeden en waarom het belangrijk is om markten zo efficiënt mogelijk te laten werken.

Meer over deadweight loss

Wil je nog meer te weten komen over deadweight loss en andere onderwerpen die daarmee te maken hebben? Bekijk dan al onze uitlegvideo’s voor economie! Een video waarin deadweight loss besproken wordt is bijvoorbeeld de video Belastingen (havo en vwo).