4. Neerslagreacties

Samenvatting voor Nask 2 - Neerslagreacties

Wat zijn neerslagreacties?

Een neerslagreactie is een chemische reactie waarbij twee oplossingen worden gemengd en er een onoplosbaar vast deeltje, genaamd neerslag, wordt gevormd. Dit gebeurt wanneer twee opgeloste stoffen in de oplossing met elkaar reageren en een nieuw stofje vormen dat niet langer in de vloeistof kan oplossen. 

Toepassingen van neerslagreacties

Neerslagreacties hebben verschillende toepassingen. De volgende twee zijn het belangrijkste:

Ionen verwijderen

Met behulp van neerslagreacties kunnen we ionen verwijderen uit een oplossing. Stel dat we bijvoorbeeld fosfaationen uit een oplossing willen halen. Om dat te doen voegen we aan de oplossing met fosfaationen een oplossing met koperionen toe. De fosfaationen en koperionen zullen samen neerslaan. We kunnen dan de neerslag verwijderen uit de oplossing, waardoor er dus geen fosfaationen meer in de oplossing zitten.

Ionen aantonen

Met behulp van neerslagreacties kunnen we aantonen of ionen aanwezig zijn in een oplossing. Dat werkt als volgt. Stel we hebben een oplossing, en we weten dat in deze oplossing fosfaationen of chloride ionen aanwezig zijn. Maar welke van de twee, dat weten we niet. 

Wat we dan kunnen doen is een oplossing toevoegen met daarin koperionen. Want de koperionen zullen neerslag vormen met de fosfaationen, maar de koperionen zullen geen neerslag vormen met de chloride ionen. Dus als we deze koperionen toevoegen aan de oplossing en er ontstaat neerslag, dan hebben we aangetoond dat er fosfaationen aanwezig zijn in de oplossing. Maar als we de koperionen toevoegen en er ontstaat geen neerslag, dan hebben we aangetoond dat er chloride ionen in de oplossing zitten.

Andere toepassingen

Enkele andere toepassingen zijn:

- Waterzuivering: Neerslagreacties worden gebruikt om onzuiverheden en zware metalen uit drinkwater te verwijderen.

- Productie van medicijnen: Chemici gebruiken neerslagreacties om geneesmiddelen en farmaceutische producten te maken.

- Kunst: In de kunstwereld kunnen kunstenaars neerslagreacties gebruiken om pigmenten te creëren voor verven en inkten.

Oplosbaarheidstabel

Dan is het nu tijd om te bespreken hoe we aan de hand van een tabel kunnen nagaan of er neerslag ontstaat bij het mengen van twee zoutoplossingen. De oplosbaarheidstabel is namelijk tabel 45 in de BINAS. Deze tabel geeft aan welke ionen goed met elkaar oplossen en welke ionen samen niet goed met elkaar oplossen. In de video hierboven bespreken we deze tabel.

Neerslag herkennen in tabel 45

Nu we de tabel begrijpen is het tijd om te bespreken hoe we kunnen bepalen of er neerslag ontstaat bij het mengen van twee oplossingen. Dat doen we aan de hand van het volgende stappenplan:

1. Bepaal welke ionen er aanwezig zijn en maak hiervan een tabel

2. Bepaal welke ionen goed met elkaar oplossen en welke slecht met elkaar oplossen

3. Bepaal op basis van stap 2 of er neerslag ontstaat of niet.

In de video passen we dit stappenplan toe in een voorbeeldopgave.